Wie de Amerikaanse pianist Craig Taborn gemist had op Follow the Sound kreeg tijdens de openingsavond van JustJAZZIt een herkansing. En wat voor een. Met een even ingehouden als betoverende muzikale en technische klasse liet Taborn horen bij de absolute wereldtop van de geïmproviseerde muziek te horen.

Of er foto’s gemaakt mogen worden tijdens het concert? Daar heeft Carig Taborn niet meteen een antwoord op klaar. Hij was er in elk geval niet meteen happig op, niet verwonderlijk gezien de fragiele natuur van zijn muziek. Zou het gaan tijdens de eerste minuten van het concert? Ook daar kan hij een kwartier voor aanvang geen uitsluitsel over geven. Taborn weet namelijk op dat moment naar eigen zeggen nog niet hoe hij aan zijn optreden zal beginnen.

(foto: Arne De Crom)
(foto: Arne De Crom)
Het mag duidelijk zijn dat bij Craig Taborns solo-optredens de kaarten pas geschud worden bij het betreden van podium. Goed om weten, want wie de man hoort spelen, zou denken met perfect geplande, minutieus uitgecomponeerde muziek te maken te hebben. Aarzelingen en ostentatieve toevalligheden zijn aan deze pianist niet besteed. Met een grote vanzelfsprekendheid laveert Taborn tussen het duistere van de romantische pianoliteratuur en de subtiel samengestelde samenklanken van Claude Debussy naar de bonkige ritmes van Béla Bartók, een occasioneel vlot swingende episode of virtuoos ratelende, maar mechanisch precies uitgevoerde passages.

Nu is hij niet de enige pianist die van verschillende walletjes eet. Iemand als Uri Caine gaat in zijn  gamma bijna even breed, maar in tegenstelling tot zijn nog steeds bekendere landgenoot klinkt Taborn niet eclectisch. Zijn muziek mag dat dan wel zijn, de naturel waarmee hij de luisteraars meeneemt van de ene sfeer naar de andere haalt alle spektakel, gein en effectbejag uit de muziek.

Door het trekken van ellenlange spanningsbogen leidt en verleidt Taborn zijn publiek van hier naar daar en terug. Drastische breuken worden vermeden en het ene muzikale idee vloeit als vanzelfsprekend voort uit het andere. Thema’s, akkoorden en spelconcepten worden opgebracht, aangepast, verwerkt en duiken onder om later terug de kop op te steken. Flarden van ‘Avenging Angel’, de titeltrack van zijn recentste plaat, krijgen zo het gezelschap van iets wat dicht tegen Monks ‘Straight No Chaser’ lijkt te liggen. Een romantische Tin Pan Alley-achtige song zou zo van Cole Porter kunnen komen, maar de tikken die de harmonie eronder moet incasseren maken duidelijk dat er hier toch iets anders gaande is. In het bisnummer lijkt Taborn tenslotte langs het slaapliedje ‘Hush Little Baby’ te slenteren, maar ook nu is het niet meer dan er even tegenaan leunen.

Dat Taborn ongegeneerd kan refereren, hoogst waarschijnlijk zelfs onvrijwillig, zonder te vervallen in de wijd openliggende val van het genrehoppen, heeft te maken met een zeldzame combinatie van muzikale kwaliteiten en technische bagage. Melodisch, ritmisch en harmonisch zit alles perfect op z’n plaats. Toeval of rauwe energie zijn aan hem niet besteed. Zelfs de roterende, Ligeti-achtige of repetitieve formules worden messcherp en perfect gemikt gespeeld. Nog indrukwekkender is echter zijn beheersing van de dynamiek. Door een ronduit briljante toucher krijgen noten, ook binnen een melodie, een eigen plaats en lading. In een bijna oneindige waaier aan nuances krijgt zijn muziek zo een diepte die geregeld voor magische momenten zorgt.

(foto: Arne De Crom)
(foto: Arne De Crom)
In de polyfone, soms erg dicht opgebouwde passages kan Taborn moeiteloos aangeven wat hoofd- en bijlijnen zijn, terwijl de brede, quasi minimalistische momenten op een heel andere manier getuigen van zijn techniek en gevoeligheid. Door het exact aanslaan van de toetsen kan hij optimaal de naklank van de noten aanwenden om uiterst fragiele nevelgordijnen op te trekken. Nog een stapje verder gaat hij, wanneer hij toetsen ingedrukt houdt, ook wanneer de noten die hij ermee inzette al lang uitgeklonken zijn. Zo blijven de snaren vrij en kunnen ze spontaan meetrillen als boventonen bij andere noten die wel aangeslagen worden. Het feeërieke effect dat zo ontstaat, laat Taborn niet afglijden in een gemakkelijke consonantie, maar voorziet hij van een harmonische spanning die deze toch al beproefde methode in een ander daglicht stelt.

Hoe indrukwekkend Taborn zijn set afwerkt, wordt misschien nog het meest geïllustreerd door het publiek. Niemand zegt ook maar een half woord. Wie pech heeft, hoort af en toe de ademhaling van zijn buurman of buurvrouw (of in het begin van het optreden het open en dicht klikken van de doosjes met muntjes die een goedbedoelende sponsor aan de ingang voorziet). Voor de rest kan iedereen alleen zijn met Craig Taborn en diens muziek, die live nog veel indrukwekkender is dan op het alom geprezen ‘Avenging Angel’: een droomstart voor JustJAZZIt, een nachtmerrie voor wie hier de volgende dagen tegenaan moet bouwen.

 

Meer over JustJAZZIt 2012 - Craig Taborn


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.