Wayne Shorter Quartet

---

Wayne Shorter weigert op zijn lauweren te rusten. Het Amerikaanse jazzicoon werd onlangs 80 maar wil nog steeds vooruit met zijn muziek. Zijn akoestisch kwartet is het ideale vehikel voor een ontdekkingsreis, dat bewees zijn passage in De Roma voor de zoveelste keer.

Het is het pijnlijk om te constateren dat veel musici van Shorters generatie vandaag niet verder komen dan een verlepte nostalgieshow. Hij zou het zelf ook kunnen doen: elke avond oude "hits" spelen met een ondermaatse band en daar bovendien nog waanzinnig veel voor betaald worden. De saxofonist die muziekgeschiedenis schreef aan de zijde van Art Blakey, Miles Davis en Joe Zawinul koos in 2001 echter resoluut voor het risico toen hij overging tot de oprichting van een kwartet met pianist Danilo Pérez, bassist John Patitucci en drummer Brian Blade, met als doel opnieuw het avontuur op te zoeken. Het Wayne Shorter Quartet heeft sindsdien de grootste festival- en concertpodia in vuur en vlam gezet, en de 1300 bezoekers van een tot de nok gevulde Roma liepen dan ook over van de verwachtingen.

Na enige vertraging (het duurde even vooraleer alle bezoekers langs de kassa waren gepasseerd en een plaatsje hadden gevonden) begon het kwartet haar concert met een lyrisch deel, dat gespeend bleef van de typisch dynamische contrasten. Patitucci gooide dan wel al snel korte motiefjes in de strijd, de echte steekspelen zouden de eerste twintig minuten van het concert uitblijven. Het leek vooral een evenwichtsoefening in ongewone akkoordenwissels, want de muziek werd voortdurend naar nieuwe, onverwachte richtingen gestuurd. Een uiteindelijke bestemming leek niet meteen aan de orde voor Shorter en co, al had het publiek zulk een houvast wel kunnen gebruiken. Het kwartet gaf de indruk vrijblijvend te zwalpen en het ontbrak hen aan een duidelijke focus, maar desondanks werd er op hoog niveau gemusiceerd.

Vooral Blade leek in de aanvangsfase niet zo geïnspireerd als anders, hij beperkte zich tot bijkleuren, aanvullen en accentueren. Was het de invloed van 11 november of moest hij gewoon nog opwarmen? Het duurde alleszins lang vooraleer hij de eerste bommetjes de zaal in gooide en daarmee het vuur aan de lont stak. Shorter zelf leek beter bij de zaak en tekende voor mooie momenten wanneer hij zich op tenorsax vlotjes onder het geluid van de piano nestelde. Al bij al klonk het kwartet opvallend zoet en af en toe kwam het gevoel opzetten dat het misschien hierbij zou gaan blijven. Het concert was dan ook al bijna een half uur gevorderd vooraleer er werkelijk schot in de zaak kwam.

Toen er plots gefluit vanaf het podium weerklonk en elke muzikant zich even liet gaan door allerlei vrijblijvende en absurde klanken te creëren, al dan niet met de stem, werd al het voorgaande abrupt afgebroken. Patitucci pompte niet lang daarna een ostinaat in de zaal en plots besefte iedereen: het is zover. Wat volgde was een half uur kippenvel, een cerebrale en uitbundige ontlading van alle verwachtingen die in aanloop naar dit concert waren opgebouwd.

Het ontvangen en terugkaatsen van thema's en motieven is een spelletje waar deze toch wel unieke ritmesectie in al die jaren haar handelsmerk van heeft gemaakt. Pérez, Patitucci en Blade drijven elkaar tot het uiterste en proberen elkaar voortdurend onderuit te halen door onder meer een halve maat later of vroeger te accentueren of een tegenmelodie te spelen. Het blijft fantastisch om zien, zeker omdat ze het allemaal met zo'n aanstekelijk enthousiasme brengen waardoor werkelijk iedereen door de knieën gaat. Zelfs Shorter ging zich op een gegeven moment nadrukkelijk bemoeien, terwijl hij binnen dit soort passages over het algemeen als stuurman fungeert. De uitwisselingen tussen sopraansax, piano, bas en drums namen de vorm aan van een furieuze kolk, die pas tot stilstand werd gebracht door een verwoestende uithaal van Blade. Dat de drummer even later met zijn snaredrum van het podium liep om het vel te laten vervangen (of oplappen?), wekte dan ook niet veel verbazing.

De groep kwam finaal helemaal los in een stuk dat veel funkelementen bevatte en voortdurend zou flirten met 'Over Shadow Hill Way'. Het thema kwam af en toe opduiken en Pérez leek Shorter er wat mee te jennen, maar de inspiratie werd nergens expliciet prijsgegeven. Naar gelang het stuk vorderde werd bovendien een andere weg ingeslagen en werd het metrum zowat de enige houvast voor de muzikanten. Het kwartet slaagde er in die passage alweer in een onwaarschijnlijke puzzel te leggen die cerebraal aandeed, maar toch toegankelijk was omwille van haar prachtige vorm. Patitucci excelleerde met vingervlugge loopjes die de gaten vulden, wat de vraag deed rijzen hoe deze bassist er in godsnaam in is geslaagd zoveel fletse projecten op de wereld los te laten, terwijl in hem een muzikant schuilt met bijna goddelijke eigenschappen.

Uiteraard was het aan Blade om het volume nog even de hoogte in te jagen en zo het einde van het concert in te luiden. Het is een van de weinige zekerheden in het leven, net zoals het feit dat het Wayne Shorter Quartet op eenzame hoogte musiceert. Dat het viertal wel eens een half concert nodig heeft om effectief op dat niveau te geraken is hen dan ook vergeven.

 

De beschermde werken kunnen door de internetgebruiker gratis geconsulteerd worden, met uitsluiting van verdere reproductie en/of openbare mededeling ervan. Deze site wordt onderhouden conform de afspraken met de Belgische auteursrechtenvereniging SABAM.
Gebruiksvoorwaarden | Contactgegevens | Mobiel | Ontwerp en realisatie: Studio Hert