Dit cd’tje is aan de muziek van Joseph Haydn gewijd en is het resultaat van een concert dat het Koor en Symphonieorkester des Bayerischen Rundfunks op 7 oktober 2008 onder leiding van Mariss Jansons gaven. Op het programma staan geen al te bekende werken maar wel een van Haydns late missen, de ‘Harmoniemesse’, ingeleid door een ouverture (of ‘sinfonia’) in D majeur, Hob. Ia-7 en de 88ste symfonie in G. Het is een combinatie van werken die wonderwel goed werkt, mede dankzij de technisch en muzikaal uiterst verzorgde uitvoering van solisten, koor en orkest.
De blazers van het orkest klinken schitterend, met een hele mooie balans tussen hout en koper en een nobele, rijke samenklank. De drie werken van deze cd lijken dan ook precies gekozen te zijn om de hout- en koperblazers van het orkest van de Bayerische Rundfunk de kans te gunnen om hun vaardigheden te laten horen. Zo zijn het de blazers die in de ‘Sinfonia’ in D majeur energie en elan verlenen aan de strijkers of die de hoekdelen van de 88ste symfonie haar vaart en kracht meegeven. Zelfs de betrekkelijk eenvoudige partijen voor hoorns en trompetten passen zich perfect aan het karakter van de muziek aan – geestdriftig in de ouverture, plechtig of jubelend in de mis.
De ‘Harmoniemesse’ heeft haar naam dan ook niet gestolen en zit vol met prachtige solomomenten voor een ensemble van blazers dat als een onafhankelijke groep muzikanten met de strijkers of het koor in dialoog gaat. Het is de laatste van Haydns zes grote missen en dus meteen ook een van Haynds allerlaatste composities. Het frisse begin, in de stijl van een serenade voor blazers waarin het koor zich zachtjes nestelt, is echter een van Haydns meest geslaagde vondsten, van een originaliteit die gerust naast de hoogtepunten uit de min of meer gelijktijdig gecomponeerde oratoria ‘Die Schöpfung’ of ‘Die Jahreszeiten’ gezet mag worden.
Het koor zet het ‘Kyrie’ in met een kalme waardigheid waaruit blijkt hoe treffend Mariss Jansons zijn tempi kiest: nooit haastig maar slepen doet het zeker ook nergens. De mooie samenklank van het koor komt trouwens meermaals tot uiting, in de opwindende koorpassages waarmee het ‘Gloria’ opent of het ‘Credo’ afsluit bijvoorbeeld. De hoogste stemmen bezitten niets schels en kunnen steunen op middenstemmen die warm en genereus klinken. Het ‘Sanctus’ wint veel bij een live-uitvoering als deze, die het koor en orkest volledig teruggetrokken en stilletjes laat spelen en zo een wonderlijke sfeer laat creëren die in en opnamestudio niet zo makkelijk na te bootsen is.
De solisten die voor de ‘Harmoniemesse’ aangesproken werden, zijn geen onbekenden in de wereld van de klassieke en barokmuziek. Ze bezitten echter ook stemmen die groot genoeg klinken om glansrijk op te kunnen boksen tegen een modern symfonisch orkest. Zo voorziet alt Judith Schmid een warmbloedige uitvoering van Haydns altpartij en kleurt sopraan Malin Hartelius de bovenste stem uit ensemblepassages briljant in. Als ensemble functioneren de vier solisten inderdaad uitstekend, als de snelle loopjes en technisch indrukwekkende passages waarmee het ‘Gloria’ afsluit daar een bewijs van mogen zijn. Tenor Christian Elsner en bas Franz-Josef Selig versmelten haast volledig met elkaar op gezamenlijke melodielijnen.
Haydn schreef heerlijke muziek en dit live opgenomen plaatje bewijst dat erg overtuigend. Met een selectie van een mis, symfonie en ouverture, is dit een gevarieerd concertprogramma dat van dirigent Mariss Jansons en zijn orkest een coherente, uiterst verzorgde maar vooral schitterend enthousiaste uitvoering meekrijgt. Of men nu op authentieke instrumenten speelt of – zoals hier – op moderne varianten: dit is hoe Haydns muziek behoort te klinken!
Meer over J. Haydn
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
