Het Zweedse cd-label BIS werkt al enkele jaren lang in samenwerking met Bach-dirigent Masaaki Suzuki en diens Bach Collegium Japan aan een integrale opname van Bachs cantates. In die reeks verscheen onlangs het 43ste volume. Suzuki geeft zijn uitgaven cd per cd uit (in tegenstelling tot bijvoorbeeld Gardiner of Koopman die volumes met twee of drie cd's en een klein dozijn cantates in een keer op de markt brengen) en hij ordent Bachs cantates doorgaans volgens chronologie, bezetting of plaats binnen de Lutheraanse kerkelijke kalender. Volume 43 uit de reeks brengt zo drie cantates (BWV 110, 57 en 151) die Bach in 1725 rond de kerstperiode schreef. De feestelijke atmosfeer waarmee cantate 110 opent is typerend voor Bachs kerst- en nieuwjaarscantates. Bach nam het eerste deel van zijn vierde orkestsuite, zette tekst ('Unser Mund sei voll Lachens') onder de muziek en opent zo kerstdag anno 1725 feestelijk met trompetten en pauken.
De twee verdere cantates, nummer 57 'Selig ist der Mann' voor tweede kerstdag en 'Süsser Trost, mein Jesus kömmt', BWV 151 voor de derde dag na kerstmis zijn intiemer van sfeer. In plaats van te openen met vol orkest, begint cantate 151 bijvoorbeeld met een tedere aria voor sopraan, traverso en strijkers, wat een veel meer persoonlijke beleving van het kerstverhaal inhoudt. Zelfs de snelle sectie van de openingsaria, met een duizelingwekkende fluitpartij staat in zijn kleinschaligheid ver verwijderd van de trots van bijvoorbeeld cantate 110. Het hoeft nauwelijks nog vermeld te worden dat de solisten van het Bach Collegium Japan erg sterk spelen, met een openingskoor in BWV 110 dat grandioos genoeg klinkt en muzikale soli voor hobo, oboe da caccia, trompet en traverso in de verschillende aria's.
De Tsjechische sopraan Hana Blazikova zorgt voor een heldere en expressieve lezing van Bachs sopraanpartijen. Hoogtepunt is haar gevoelige aria 'Ich wünschte mir den Tod, den Tod' uit cantate 57, een aria waar ze haar perfect controle over lange zinnen en haar zuivere hoogte goed tot hun recht kan laten komen. Robin Blaze zingt een melodieuze altpartij, zonder het harde dat een countertenor wel eens in zijn kleur kan krijgen. Tenor Gerd Türk klinkt slank en gecontroleerd. Men krijgt wat de indruk dat hij zich beter voelt bij een zachte begeleiding, zoals die van twee traverso's en continuo in de aria 'Ihr Gedanken und ihr Sinnen' uit cantate 110 dan in het machtige openingskoor, waar hij een klein beetje moeite moet doen om in balans met het orkest te blijven. Bas Peter Kooij is ook een oude bekende van bij het Bach Collegium Japan. Hij zet zijn sterke punten, een mooie, elegante laagte en een bewonderenswaardige muzikaliteit ook hier weer in de verf. Alleen de hoogte kan hier en daar wel eens wat gedwongen klinken, zoals in de trompetaria 'Wacht auf, ihr Adern und ihr Glieder' uit BWV 110. Snelle noten zijn echter indrukwekkend genoeg, zoals in de virtuoze aria 'Ja, ja, ich kann die Feinde schlagen' uit BWV 57 die het Bach Collegium Japan opzwepend genoeg begeleidt.
Bach liefhebbers mogen zich terecht gelukkig prijzen met de toevloed aan kwalitatief hoogstaande Bach-cd's die de laatste jaren uitgebracht worden. Waar uitvoeringen op authentieke instrumenten een generatie geleden nog wat wankel konden klinken, zorgt deze nieuwe cd voor vlot gespeelde, expressieve en dramatische uitvoeringen die Bachs muziek alle eer bewijzen.
Meer over Johann Sebastian Bach
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
