Ter gelegenheid van Mozarts tweehonderdvijftigste geboortedag, geeft Deutsche Grammophon Mozarts vioolconcerti uit, gespeeld door Deutsche Grammophons vioolicoon Anne-Sophie Mutter. Zij speelt samen met het London Philharmonic Orchestra, dat ze zelf ook leidt.
Mozart schreef zijn vijf concerti voor viool toen hij nog in Salzburg woonde, waarschijnlijk voor eigen gebruik. Toen hij naar Wenen verhuisde, werd hij betoverd door de nieuwste uitvinding van die tijd: de pianoforte, en liet hij de viool, als soloinstrument, achter zich. Deze concerti zijn dus eerder vroege werken. Mozart liet zich beïnvloeden door de Italiaanse stijl, met zijn snelle tempi en levendige karakter, in zijn eerste concerto, en door de elegante Franse in zijn tweede. De laatste drie werken getuigen dan weer van een meer persoonlijke stijl, vooral het laatste, dat qua vorm en muzikale ontwikkeling, duidelijk ambitieuzer is opgezet dan de vorige vier. De bekende concertante symfonie, een later werk voor viool en altviool kon niet ontbreken op deze opname. Mutter sloeg hiervoor de handen in elkaar met altviolist Yuri Bashmet.
Als zonder dirigent spelen een stap in de richting van authentieke uitvoeringspraktijk is, dan is Mutters speelwijze het allerminst. Haar typisch energieke klank, met zijn overactieve vibrato is overal herkenbaar, en hoewel die hier beter onder controle wordt gehouden dan wanner zij bijvoorbeeld Tchaikovski speelt, kan zij hem ook niet helemaal wegstoppen. Ook trillers worden razendsnel en hyperactief uitgevoerd. Dit brengt natuurlijk aardig wat leven in Mutters vioolspel, maar kan ook storend werken, vooral wanneer zij dan ook net iets te veel clichématig begint te fraseren. Sommige delen neigen wat naar het karikaturale en dat kan toch allerminst de bedoeling zijn. Smaken kunnen natuurlijk verschillen, en als de luisteraar met een open geest naar deze opname luistert, zonder zich te veel te storen aan het bovenstaande, dan blijft er alleen maar hoogstaand vioolspel over. Technisch vormen deze concerti natuurlijk geen probleem voor Mutter. Zij is niet bang om virtuositeit breed uit te smeren, snelle loopjes met veel verve te brengen en flink wat dramatiek in de muziek te stoppen, zeker in de trage middendelen van elk concerto. Yuri Bashmets manier van spelen contrasteert hier zeker mee. Als altviolist bezit hij zeker Mutters brede klank, maar zijn vlakkere, meer bescheiden toon vult Mutters prima- donna karakter mooi aan. Anne-Sophie Mutter neemt in de concertante symfonie voor viool en altviool trouwens zelf ook een (klein) stapje in de richting van Bashmets manier van spelen. Toch maakt het contrast tussen exuberante viool en meer introverte altviool van dat werk beslist het beste dat op deze twee cd's te vinden is.
Over het orkest zelf niets dan goed: hoewel zij met een erg grote bezetting spelen, (maar liefst zestien violen), klinkt het ensemble heel transparant. Daarbij komt het hoorbare speelplezier dat de muzikanten ten toon spreiden, heel goed over op cd. Mutter heeft gelijk als zij het in het cd- boekje heeft over kamermuziek spelen met dit orkest. Nergens klinkt de begeleiding lusteloos of dof. Elke passage heeft een aantrekkingskracht die men niet overal vindt. Bovendien zorgt de grote strijkersectie wel voor een rijke, volle klank. Elke kleurnuance, van levendige Italiaanse virtuositeit in het eerste concerto, tot hoekige volksmuziek in de finales van het derde of vijfde wordt overtuigend gebracht, terwijl de trage delen heel fijngevoelig begeleid worden. Enkele delen, waaronder het trage deel uit het vijfde concerto zijn trouwens enkel met strijkkwartet opgenomen, wat voor een frisse nuance zorgt.
Anne-Sophie Mutter speelt Brahms of Tchaikovski als geen ander. Door haar soms overdreven romantische manier van spelen is zij echter een minder evidente keuze voor klassieke werken. Dat is ook duidelijk op deze opname. Veel luisteraars zullen op zijn minst de wenkbrauwen fronsen wanneer zij horen hoe Mutter sommige passages uitvoert. Stoort men zich daar echter niet aan, dan blijft er alleen maar schitterend vioolspel over, begeleidt door een heerlijk flexibel en gemotiveerd orkest. En zo een opname wil je blijven beluisteren.
Meer over Wolfgang Amadeus Mozart
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
