Tot hij erbij neervalt, eerder zal Peter Brötzmann niet stoppen met spelen. Daar lijkt het alleszins naar nu de bijna 72-jarige Duitse rietblazer op een zoveelste piek in zijn lange carrière is beland. Een tournee met bassist John Edwards (in Brussel jammer genoeg afwezig) en drummer Steve Noble bracht hem op een winterse zondagavond mede dankzij InstantJazz naar Les Ateliers Claus, waar hem een enthousiast onthaal wachtte.
De afgelopen jaren was Brötzmann alomtegenwoordig. Hij beleefde creatieve hoogdagen met zijn Chicago Tentet, de fantastische allstar improvisatieband die de geschiedenis zal ingaan als een van ’s mans belangrijkste verwezenlijkingen en er verschenen maar liefst twee documentaires van hem op dvd. Maar er was natuurlijk ook de constante aanvoer van nieuwe projecten en releases, waaronder de opgemerkte lp ‘…The Worse The Better’, een live-opname met Edwards en Noble uit 2010. Datzelfde trio had na een korte Europese tournee haar eindstation op 19 januari in Brussel-Noord. Edwards was echter al een halte vroeger uitgestapt, waardoor in Les Ateliers Claus het duo Brötzmann/Noble aantrad voorafgegaan door een soloset van bassist Peter Jacquemyn.
Vingertoppen, nagels en knokels, niets van de handen werd gespaard in het openingsdeel van de soloset. Jacquemyn wreef met al zijn kracht over de hals van zijn contrabas en genereerde met de strijkstok op die manier niets dan snerpende, desoriënterende samenklanken. Het aanvankelijk rumoerige publiek werd steeds stiller tot er niets dan aandacht was voor de in 1963 geboren contrabassist.
Naarmate de set vorderde, werd duidelijk dat hij niet van de hak op de tak sprong. Er was weliswaar veel afwisseling, maar bij een nieuw idee werd telkens uitvoerig stilgestaan. Zo waren er passages met twee strijkstokken die op en tussen de snaren werden gewreven - wat allerhande kreunende geluiden opleverde - en gebruikte hij enkele keren keelzang, unisono met zijn instrument. De meest opvallende “techniek” die hij die avond echter hanteerde had te maken met een leeg blikje dat hij tussen de snaren had gestopt, wat hij blijkbaar wel vaker doet. De resonanties die het voorwerp opwekte wanneer de snaren werden aangestreken hadden een hels karakter en mening toeschouwer ging op de tippen van zijn tenen staan om te kunnen zien hoe dat “schokkende” lawaai nu juist werd gecreëerd.
De dikke drommen vlak voor het podium maakten duidelijk dat veel mensen het concert van Peter Brötzmann en Steve Noble van dichtbij wilden meemaken. De twee musici hebben dan nooit echt intensief met elkaar samengewerkt, maar hun eerste concerten in elkaars gezelschap dateren al van meer dan twintig jaar geleden. Ze kennen elkaar dus wel en dat was te merken tijdens dit intense concert.
Het publiek kreeg meteen waarvoor het was gekomen: Brötzmann zette verschroeiend in op tenorsax en daarmee was het duo vertrokken voor een stuk gespeend van alle subtiliteit. Met typische zware lijnen waarop voortdurend werd gevarieerd, bouwde de Duitser als vanouds aan zijn verhaal. De grommende toon en het extreme vibrato waarbij hij het riet bijna in stukken beet konden daarbij niet ontbreken. Noble zorgde voor de dynamische impulsen (hoe minimaal deze ook waren) en zou ook later in de set vaak het voortouw nemen in de improvisaties.
Het gejuich en gejoel toonde aan dat het publiek dit soort van powerplay wel kon smaken. Ook op zijn vertrouwde taragot (of tarogato) ging Brötzmann dan ook al snel in de hoogste versnelling spelen. Nochtans had zijn compagnon het stuk wat rustiger ingeleid met malletstokken en de muziek tevens een stevige puls meegegeven. De Duitser raasde echter over de kleppen van het Hongaarse rietblaasinstrument waardoor het eerste half uur van dit concert er eentje was van kracht en energie.
Ook op klarinet en altsax liet Brötzmann vervolgens nog enkele indrukwekkende dingen horen, maar de emotionele zeggingskracht van dat fenomenale middendeel werd niet meer geëvenaard. Dat was ook niet meer nodig, want het gros van de toeschouwers had toen al een overdosis adrenaline in het lijf. De eerste samenwerking tussen Les Ateliers Claus en InstantJazz was hiermee een schot in de roos. Het vervolg laat zich raden?
