Sunn O))), het compromisloze Amerikaanse droneduo van Stephen “MK Ultra Blizzard” O’Malley en Greg “Mystik Fogg Invokator” Anderson maakt ondertussen al vijftien jaar de wereld wat minder vrolijk dankzij hun logge, loodzware roezen van laaggestemde gitaarmodderstromen en allerlei avant-gardistische bijwerkingen.
Waar vroege releases als ‘ØØ Void’ (2000) en ‘Flight of the Behemoth’ (2002) nog zeer minimalistisch waren en volledig op het abstracte en hypnotiserende subby gitaarwerk focusten, kwamen daar op later werk als ‘White1’ (2003) en ‘White2’ (2004) geleidelijk aan extra invloeden uit ambient en musique concrète bij. Dominante echo’s van sludge, elektronica of noise waren sowieso nooit ver weg. Op het geprezen ‘Black One’ (2005) was de invloed van het duo’s liefde voor metal bijvoorbeeld alom aanwezig: black metalstemmen werden ingelijfd, en er prijkte zelfs een vrije herinterpretatie van Immortals ‘Cursed Realms (of the Winterdemons)’ op.
De verdere discografie van Sunn O))) bestaat buiten deze studioalbums nog uit een uitgebreide reeks ep’s, live-opnames, collaboraties (zoals het schitterende ‘Altar’ met het Japanse Boris) en uitgebrachte demo’s. Hun steeds opener wordende aanpak vierde voorlopig hoogtij op het laatste studioalbum ‘Monoliths & Dimensions’ (2009) waarop zelfs songstructuren licht beginnen doorschijnen, en waarbij strijkers, blazers, koren en field recordings tevens hun plaats opeisen. Het feit dat er op dit werk ook een hoofdrol is weggelegd voor de Hongaarse stemartiest Atilla Csihar (bekend van Mayhem, zijn soloproject Void ov Voices en nog een resem andere cultbands) heeft de groep evenmin muzikale windeieren gelegd.
Aan de vooravond van de release van hun nieuwe album ‘Terrestrials’ - een split met de experimentele Noorse manusjes-van-alles Ulver die verschijnt in februari - speelt Sunn O))) dit najaar slechts twee shows, op de ‘Deafcrush Benelux Microtour’ - als kwartet, met Tos Nieuwenhuizen op Moog en de ondertussen quasi vastbenoemde Csihar op zang.
Openen werd in De Kreun in Kortrijk stijlvol gedaan door Syndrome, het soloproject van Amen Ra-gitarist Mathieu Vandekerckhove. Deze stelde zijn album ‘Now and Forever’ voor, met een integrale performance van deze 28 minuten durende song. Tegen een achtergrond van zwartwitte visuals die een desolate sfeer opriepen, bouwde Vandekerckhove melancholische gitaarsoundscapes op, links en rechts aangevuld met primaire pulsen of suggestief stemgebruik. Deze minimalistische maar wel steeds melodische trip vol unheimlichkeit zette elke vorm van vrolijkheid steevast al op een lager pitje, en bleek zo een perfecte opwarmer voor wat komen zou.
Live is Sunn O))) meer een fysieke ervaring dan wat anders: de in monnikscape gehulde heren gebruiken puur volume en de ruimte waarin ze spelen als instrumenten op zich, om hun zeer subtiele maar rake compositorische en geïmproviseerde keuzes te maken. Vanaf het moment dat de gitaarsnaren nog maar worden aangestreeld, is het standaard praktijk dat de grond beeft, broekspijpen beginnen flapperen, ingewanden zweven en nekharen voelbaar in het rond dansen.
Toen het kwartet het met mist overspoelde podium betrad, was voor Csihars stem meteen al een hoofdrol weggelegd. De man predikte de duivelsverzen overtuigend met zijn typisch onderkoelde pathos. Het volume van de gitaren was zoals steeds ronduit verpletterend en de subs uit de Moog waren zodanig laag dat ze eerder voel- dan hoorbaar waren.
De eerste drie kwartier waren meteen de eerste piek van het concert, bestaande uit een serene drone-improvisatie waarin passages van ‘Big Church [megszentségteleníthetetlenségeskedéseitekért]’ en ‘Hunting&Gathering (Cydonia)’ de revue passeerden. Toen Csihar het podium verliet, was het tijd voor een koppig lang en minimaal instrumentaal gedeelte. Anderson nam hierbij de leiding, richtte zijn gitaar af en toe de hemel in en gooide zelfs de haren enkele keren los, de typische wijnfles regelmatig in de hand, maar tijdens de tweede helft van deze passage kende het concert voor de eerste keer een dipje.
Frontman Csihar begaf zich terug op de bühne voor een schitterende herinterpretatie van de coda van ‘Aghartha’, waarbij de gitaren meer agressieve feedback en stop-start-passages gebruikten als reactie op de stem. Deze rustigere en meer dynamisch gevarieerde dialoog zorgde voor de tweede en mooiste piek van de avond. Vervolgens verlieten O’Malley en Anderson het podium, waarna Csihar onder begeleiding van de brutaal luide Moog zijn stemmenarsenaal mocht opdiepen: gegrom, donkere grunts, glottale klanken, mysterieus gefluister, ijle screams en zelfs een diepe koorstem wisselden elkaar af in een bevreemdend maar beklijvend gedeelte, dat ondanks zijn uniekheid toch ook net iets minder uitgebreid had gemogen.
De gitaristen kwamen een laatste keer terug voor de genadeslag: een traag maar gestaag opgebouwde monstercoda van bijna een uur, die met een monnikengeduld opklom naar een steeds intensere climax, waarbij het volume tot nog draconischere proporties werd opgejaagd (de decibelmeter aan de PA gaf nonstop een roodgloeiend limit violation! te lezen) en Csihar tijdens de heerlijk bikkelharde piek uiteindelijk manisch stond te schreeuwen.
Hoewel Sunn O)))-fans uiteraard heel wat gewoon zijn, was dit zelfs naar deze groep zijn normen vrij extreem en eigenlijk van het goede te veel. De hoogtepunten waren ronduit geweldig, maar deze performance had veel sterker kunnen geweest zijn met wat snoeiwerk, zeker in de setting van de relatief kleine zaal van De Kreun – die trouwens tijdens het laatste uur ook bijna halfleeg was gelopen. Deze uiteindelijk tweeënhalf uur durende gitzwarte mis was bovenal intens en bij momenten magisch, doch uiteindelijk net iets té slopend om de bedoelde esthetiek helemaal tot zijn recht te doen komen. Zou overdaad dan héél misschien toch af en toe kunnen schaden?
