De Duitse violiste Isabelle Faust nam doorheen de jaren al een aardig repertoire vioolmuziek op bij Harmonia Mundi en dat repertoire was divers genoeg om muziek van zowel Bach, Beethoven, Brahms als Martinu of Jolivet te omvatten. Het gekende vioolconcerto opus 77 van Brahms is op deze opname aan de beurt, begeleid door het Mahler Chamber Orchestra en gekoppeld aan Brahms’ tweede strijksextet opus 36.
Het vioolconcerto dat Brahms in 1878 schreef, verschilt van soortgelijke werken van andere componisten in dat de vioolpartij veel meer is dan slechts een gelegenheid voor de solist om zich te laten gelden. De viool krijgt zijn eigen, onmisbare plaats in de structuur en ontwikkeling van het werk. Virtuoze hoogstandjes worden dus nooit zomaar, als lege virtuositeit voorgesteld maar worden geleid door een sterke, harmonische logica. Dat eerlijke en zuiver muzikale aspect van Brahms’ vioolconcerto is er een dat Isabelle Faust voortreffelijk naar voren kan brengen. Wanneer lange sololijnen a capella gespeeld worden, voelt men als luisteraar hoe, net als bij een partita van Bach de onderliggende harmonie de hele lijn vorm geeft. Het helpt natuurlijk dat elke noot, vooral op snelle passages trefzeker en zonder haast neergezet wordt.
Brahms hield van de wals: Johann Strauss was een persoonlijke vriend van Brahms en talloze werken, van de ‘Liebeslieder Walzer’ tot het eerste deel van de tweede symfonie zijn nauwelijks gecamoufleerde walsen. Het doet dan ook veel genoegen om te horen hoe Isabelle Faust het eerste deel van het vioolconcerto de vorm geeft van zo een langzame walsbeweging, een drieledige beweging die de motor vormt achter elke melodie, hoe onderling verschillend die ook zijn.
De cadenza aan het eind van het eerste deel mag ook eventjes vermeld worden want Faust speelt niet een van de gebruikelijke cadenza’s (gewoonlijk wordt die van Joseph Joachim gespeeld, aan wie het concerto opgedragen werd) maar eentje die door Brahms' student Ferruccio Busoni gecomponeerd is en waarin het orkest een subtiele begeleidende rol speelt. Het is bovendien niet zo een lange cadens, eerder een bondig moment waarin de solist eventjes mag fantaseren op de thema’s die al aan bod zijn gekomen. Op die manier is zelfs de cadenza een logisch uitvloeisel van de vorige vijftien minuten muziek en niet een smakeloze uitstalling van hoe snel, hoog of luid de solist kan spelen.
Isabelle Faust mag bovendien rekenen op een meesterlijke begeleiding die door het Mahler Chamber Orchestra verzorgd wordt. De kleine bezetting van Daniel Hardings groep zorgt voor een slanke orkestpartij, die deze Brahms niet moddervet doet klinken maar net beweeglijk en spontaan. De openingsfrase van het eerste deel bezit de gratie van een trage wals, de zigeunermelodieën van dat eerste deel klinken driftig en het thema van het laatste deel springerig en energiek. Het Mahler Chamber Orchestra is bovendien een orkest dat uit de kruim van de Europese orkestwereld bestaat en staat dus garant voor prachtige instrumentale soli, zoals de blazers aan het begin van het langzame deel laten horen.
Na de blijvende indruk die het concerto maakt op de luisteraar, is het moeilijk om een tweede werk van hetzelfde niveau te verwachten, zeker omdat een kamermuziekwerk voor zes strijkers (dubbel strijktrio) onmogelijk dezelfde indruk kan maken als een solowerk met orkestbegeleiding. Het tweede strijksextet, een tamelijk vroeg werk, krijgt echter een betoverend mooie uitvoering mee, met een diepdroevig langzaam deel, een melancholisch scherzo of een openingsdeel dat overloopt melodieën. Dat spontane gevoel van inventie wordt behouden in alle snellere passages van het sextet. Onder die spontaniteit zit een technische beheersing en een strak samenspel van de vijf muzikanten die Isabelle Faust rond zich verzamelde: violiste Julia-Maria Kretz, altisten Stefan Fehlandt en Pauline Sachse en cellisten Christoph Richter en Xenia Jankovich.
Brahms’ vioolconcerto is zo een gekende klassieker dat een uitvoering die het (reeds bijzonder hoge) niveau van een gemiddelde opname overstijgt, een echte zeldzaamheid is maar deze uitvoering is precies dat. Isabelle Fausts lezing geeft Brahms’ muziek zin, helderheid en muzikaliteit die de vioolpartij logisch binnen het orkest doet passen, op een manier die zelfs de nochtans ook prachtige recente opname met vioolwonder Julia Fischer (Pentatone PTC 5186 066) overtreft.
