Er zijn concerten waar de aanwezigen jaren later nog over napraten, niet zelden tot grote ergernis van diegenen die het bewuste optreden gemist hebben. Het optreden van Ken Vandermarks The Resonance Ensemble op 17 maart in het KC BELGIE valt in die categorie: afwezige jazzliefhebbers kunnen zich alvast beginnen ergeren aan de lovende commentaren van hun kompanen.

Wie Ken Vandermark wil horen, moet de laatste jaren niet noodzakelijk in ’s mans hometown Chicago wonen. Het lijkt wel alsof de Amerikaanse rietblazer overal tegelijk te horen is, bij voorkeur met verschillende bands. Opvallend daarbij is dat die groepen geen gelegenheidsprojecten zijn, maar settings waar hij geregeld naar terug grijpt. Op deze manier kan de muziek en het samenspel tussen de muzikanten rijpen en dat is te horen aan The Resonance Ensemble.

(foto: Ronny Wertelaers)
(foto: Ronny Wertelaers)
Ontstaan uit een samenwerking met Marek Winiarski, chef van het Poolse jazzlabel Not Two, verenigt de groep muzikanten uit de VS, Zweden, Oekraïne en Polen. Van meet af aan speelde het tienkoppige ensemble composities van Vandermark, wat de groep extra interessant maakt. Zo komt er immers een andere gedaante van Vandermark naar boven dan die van de spelende improvisator. Met drie koperblazers, vier rietblazers, twee drummers en een bassist is een en ander te doen en net dat wordt met het album en het concert van de groep duidelijker.

Waren op ‘Kafka in Flight’ (het tweede album van The Resonance Ensemble) de composities nog wat ruw en minder doordacht, op ‘What Country Is This?’ is het thematische materiaal al veel beter uitgewerkt, de melodieën meer geprofileerd en het gelaagde in het geluid preciezer. ‘What Country Is This?’ is de eerste release van The Resonance Ensemble die niet live werd opgenomen. Misschien daardoor dat de panache soms nog wat ontbreekt of dat de interactie tussen solisten en begeleiding wat onverschillig klinkt. Met deze kleine minpuntjes rekende de groep op 17 maart in het KC BELGIE genadeloos af. Hasselt kreeg een band te horen die alles kon en alles deed.

De muziek van Vandermarks tentet was immers geen eenrichtingsverkeer. De volwassen composities boden structureel en qua materiaal mogelijkheden: interessante lijnen, dankbare instrumentcombinaties en een ingenieus spel van compositie, improvisatie en de schemerzones daartussen. Strak uitgeschreven passages stonden naast improvisatie: vrij, op een potige riff of begeleid door het ensemble dat reageerde op handsignalen van een van de musici.

Het repertoire van het concert bestond hoofdzakelijk uit de stukken van ‘What Country Is This?’, duidelijk herkenbaar aan de thema’s: de zangerige klarinetten van ‘Fabric Monument’, de soepele, haast funky drive van ‘Acoustic Fence’ en de net iets meer houterige ritmiek van ‘Open Window Theory’. Toch waren er minstens evenveel verschillen. De volgorde van de solisten werd meer dan eens stevig omgegooid en de begeleiding was prominenter aanwezig onder (en soms ook boven) de solisten. De verschillende tableaus waarin de composities uiteenvielen werden zo scherper gesteld, maar tegelijkertijd klonk de muziek compacter dan ooit. Ondanks de indrukwekkende contrasten werden overgangen natuurlijker en vormden de soms erg verschillende passages toch een geheel.

Het kader van de stevige composities en het spontane en verscheiden samenspel in de muziek, werden gedragen door de individuele kwaliteiten van de muzikanten. Essentieel voor het totaalgeluid was de percussietweeling Tim Daisy-Michael Zerang. De twee klonken niet als een inderhaast samenklittend duo, maar vulden elkaar naadloos aan. Alsof ze het elke dag doen, slaagden ze er in het geluid lekker vol te spelen, zonder daarbij nuances te verliezen of de muziek op slot te draaien. Met hun rijk kleurenpalet van gemanipuleerde vellen, cimbalen die recht uit een Chinese opera geplukt leken en donderende, holle drumklanken, zorgden ze niet alleen voor prachtige solomomenten, maar tekenden ze ook voor een broeierige onderbouw voor hun improviserende collega’s.

Dave Rempis (foto: Ronny Wertelaers)
Dave Rempis (foto: Ronny Wertelaers)
Van de blazers vielen vooral trombonist Steve Swell (die van meet af aan alle remmen los gooide) en saxofonist Dave Rempis op. Deze laatste trok zijn doos van Pandora open en zwierf van snelle Charlie Parker-lijnen naar hemelbestormende John Coltrane-aanlopen via Ornette Coleman-achtige melodieën, al dan niet verbasterd in de beste Albert Ayler-traditie. Met deze rijkdom aan insteken, was hij de man bij uitstek om zijn solo’s ingenieus en spannend op te bouwen, waardoor hij de muziek meetrok naar de grootste climaxen.

Iets minder hoorbaar was de tuba van Per Åke Holmlander. Niet dat de Zweed ook maar iets van zijn beheersing en genuanceerde spel verloren had, maar louter volumetechnisch was het voor hem niet altijd evident om hoorbaar te zijn in het kolkende geheel van de groep. Desondanks was meer dan eens merkbaar dat Holmlander zich niet stoorde aan de “onhandigheid” waarmee het geluid van zijn basinstrument zo vaak geassocieerd wordt. Rijk een klankeffecten en met een souplesse in de riffs die doorgaans alleen voorbehouden is aan fretless basgitaren liet hij zich opnieuw opmerken als misschien wel de essentiële schakel in de groep: warmte, diepgang en elegantie uit een en dezelfde klankbeker.

Na de reguliere speeltijd – twee eerder korte sets van iets meer dan een half uur – werd de band tot twee keer toe teruggeroepen door het publiek: eerst van naast het podium en daarna vanuit de reeds opgezochte kleedkamers.

Het concert van The Resonance Ensemble was van een indrukwekkend niveau, zo’n avond waarop de dingen wonderwel op hun plaats vallen. Tot wat dat kan leiden, werd het best duidelijk in het tweede stuk van de eerste set: een voorlopig nog naamloze compositie liet horen dat de band na ‘What Country Is This?’ volop bezig is nog een stap vooruit te zetten. Als een afgetrainde, strak afgelijnde bigband (maar met de voor Vandermark zo kenmerkende vreemde kronkels in melodie en ritme) lieten de muzikanten van The Resonance Ensemble zich in hun meest gedisciplineerde gedaante horen terwijl de borrelende begeleiding de solisten naar hun beste spel dreef, met als uitschieter een ontketende Rempis.

Om het allemaal nog mooier te maken, werd het concert opgenomen in multitrack. Wie weet hebben de afwezigen alsnog de kans om hun schade in te halen. Eigenlijk is het simpel: gewoon de bastuba wat naar voor trekken en dan de hele show op plaat of cd beschikbaar stellen. Of desnoods als een droge download, zolang een avond als deze maar niet werkloos in een kast of op een harde schijf moet blijven liggen.

Meer over The Resonance Ensemble


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.