Het zou een quizvraag voor de freejazzfreaks kunnen zijn: Wat hebben de basdrumsaxtrio's Gold Sparkle Trio, Aaly Trio en The Thing met elkaar gemeen? Het antwoord op die vraag is: Alle drie hebben ze samengewerkt met de Amerikaanse saxofonist/klarinettist Ken Vandermark. Aan dat lijstje mag nu ook het Ab Baars Trio worden toegevoegd. Vandermark en Baars ontmoetten elkaar in 1999 toen ze in de Empty Bottle club in Chicago samen op het podium terecht kwamen in goed gezelschap van drummers Hamid Drake en Han Bennink. Toen al werden plannen gesmeed voor een samenwerking. Pas in 2007 resulteerden de goede intenties effectief in een concertreeks en daaropvolgend de opname van dit album. Zeven composities op dit werk zijn van de hand van Baars, Vandermark leverde voor drie tracks materiaal en daarnaast sluit de cd af met een collectieve improvisatie.
Het geluid dat het kwartet hier laat horen bezit een zekere soberheid. De heren kiezen regelmatig voor een gepaste terughoudendheid om de composities niet te vol te proppen en dat komt de muziek zeker ten goede en bezorgt het album een persoonlijke touch. Daarnaast wijzigt de sfeer vaak doorheen het album. Zo opent 'Straws' behoedzaam met een gematigde pas, kent het enkele abrupte erupties en schakelt het later naar een hogere versnelling om zo door te groeien naar een climax. 'Honest John' was de bijnaam van Sun Ra-saxofonist John Gilmore en is een passende hommage. Net als bij veel experimenteler werk van Sun Ra, herbergt de track een onderhuidse spanning en de blazersolo's - beide heren op tenorsax - klinken abstract en bevreemdend. De melodie van 'Losing Ground' bevat dan weer mooie bluesy, bijna weemoedige elementen. Bijzonder knap in dit nummer is de lyrische bassolo van Wilbert de Joode. Sommige tracks zijn ronduit bevreemdend. In het ijle 'Mummyo' blazen klarinetten bijvoorbeeld heel de tijd langgerekte hoge tonen, terwijl de ritmesectie zich tot een karig ritme beperkt. Het stuk voelt bijzonder kil en ongemakkelijk aan. De titeltrack warmt gelukkig de boel volledig op. Het swingende nummer bezit een vrolijke, lichtvoetige jazztoets en het thema nestelt zich met groot gemak in de hersenpan van de luisteraar. In een tweetal tracks speelt Baars op de shakuhachi, een Oosters blaasinstrument. Daardoor ademt 'Memory Moves Forward' alvast een contemplatieve sfeer uit. Dat het viertal ook behoorlijk heftig uit de hoek kan komen, wordt bewezen in 'Then He Whirled About', een weerbarstige brok freejazz waar de twee tenorsaxen met elkaar zwaar in de clinch gaan.
Liner-notes bij jazzalbums durven al eens cryptisch, hermetisch of ronduit onduidelijk te zijn voor mensen met een gemiddeld IQ maar hier zijn ze uitermate verhelderend. Uit die info blijkt dat Ab Baars en Vandermark zich voor dit album niet enkel hebben laten inspireren door jazzmuzikanten als Sun Ra en Billy Strayhorn, maar ook refereren naar klassieke muziek (Stravinsky), Koreaanse volksmuziek en zelfs literatuur en poëzie. Van een culturele omnivoor als Vandermark kon ook niet anders worden verwacht.
Meer over Ab Baars Trio & Ken Vandermark
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
