Op deze heruitgave uit 1989 staan drie eerder jeugdige werken van Richard Strauss. Zijn eerste twee grote symfonische gedichten: 'Don Juan' uit 1888 en 'Tod und Verklärung' uit 1889 worden afgewisseld door zijn eerste concerto voor hoorn en orkest. Solist is Frank Lloyd, die begeleid wordt door het Londense Philharmonia Orchestra, onder leiding van Tolga Kashif.
De jonge Strauss maakte naam met een hele reeks symfonische gedichten in de geest van Wagner en Liszt. Zowel 'Don Juan' als 'Tod und Verklärung' passen in dit rijtje. Beide werken zijn programmatisch en halen hun inhoud dus bij buitenmuzikale, vaak literaire, ideeën. Het energieke 'Don Juan' schreef Strauss toen hij vierentwintig was en hij vestigde er meteen definitief zijn reputatie mee. Het is gebaseerd op een gedicht van Nikolaus Lenau en beschrijft losjes de avonturen van het hoofdpersonage, die uiteindelijk aan zijn eigen passies ten onder gaat. 'Tod und Verklärung' is een van zijn weinige symfonische gedichten waarin Strauss niet op overweldigende manier meteen met de deur in huis valt. Het is een soort van spirituele reflectie over dood, leven en transcendentie en een van Strauss' meer ingetogen werken, al blijft de orkestratie naar gewoonte even rijkelijk en vol.
Strauss' eerste hoornconcerto is nog een echt jeugdwerk. Hij schreef het voor zijn eigen vader, die een van de beste solisten van zijn tijd moet zijn geweest. De eerder conservatieve smaak van vader Strauss wordt weerspiegeld in dit werk; programmatische muziek voor groot orkest moet hier plaats maken voor een meer bescheiden compositie in de stijl van Mendelssohn of Weber.
De Philharmonia speelt deze drie werken over het algemeen goed, met een rijke klank en verschillende stemmen die duidelijk afgelijnd en goed hoorbaar zijn. In 'Don Juan' treedt het slagwerk, vooral pauken en klokkenspel, goed op de voorgrond. Koperblazers, vooral trombones domineren enkele passages, maar dit brengt echter vooral helderheid in Strauss' dichte orkestrale weefsel. Dirigent Tolga Kashif slaagt erin de twee symfonische gedichten een hechte, overzichtelijke structuur mee te geven, wat het luisteren ernaar behoorlijk vergemakkelijkt. Minder is wel dat het tempo en het karakter van de muziek, vooral dan in 'Don Juan', wat meer energie hadden kunnen meekrijgen. Je krijgt af en toe een beetje de indruk dat de trompetten de muziek wat tegenhouden en in een spektakelstuk als dit kan dat snel veel afbreken. De solistische prestaties, zowel van concertmeester Eric Gruenberg als van de verschillende houtblazers zijn dan weer erg goed. Ook de zachte passages, vooral in 'Tod und Verklärung' spreken erg aan.
Het eerste hoornconcerto wordt gespeeld als een tussendoortje, als een eenvoudig, eerder kort werkje. De twee hoekdelen worden met een vlot, gemakkelijk tempo gebracht, het trage tweede deel zonder al te veel drama en de laatste maten met erg bravoure. Spijtig alleen dat solist en orkest niet altijd even perfect samen zitten, vooral in snelle trekjes in het eerste en laatste deel. Dit verraadt een beetje teveel slordigheid, wat het verschil kan maken tussen een goede en een geweldige opname. Lloyd speelt ook met iets te weinig variatie aan articulatie en klankkleur. Maar dit past wel goed in het vlotte karakter dat de muzikanten dit werk meegeven.
Over het algemeen is dit geen slechte cd; de muziek wordt goed genoeg gebracht, maar bereikt dan ook weer zelden een hoger niveau. Spijtig, want van deze drie werken bestaan er natuurlijk ook nog wel betere opnames.
Meer over Richard Strauss
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
