Ondanks het feit dat Pierre Boulez' eigen muziek zonder toegevingen modernistisch klinkt, liggen de laat-romantische orkestklanken van Gustav Mahler hem nauw aan het hart. Met het Cleveland Orchestra, waarvan hij jarenlang vaste dirigent was, nam hij ondertussen de negen symfonieën van Mahler op, naast een hele reeks andere werken zoals 'Das Lied von der Erde'. Deze cd met een selectie uit de liedcyclus 'Des Knaben Wunderhorn', een van Mahlers vroegste creaties vormt het sluitstuk in Boulez' Mahlerproject. En omdat Boulez niet overtuigd is van de (postume) orkestratie van Mahlers tiende symfonie, bevat dit cd'tje verder enkel het enige deel dat Mahler zelf nog afwerkte, het 'Adagio', het openingsdeel uit Mahlers allerlaatste symfonie.   

Een groter contrast tussen de vroege 'Wunderhorn' liederen en het eerste deel van de tiende symfonie is moeilijk denkbaar. Tegenover Mahlers late, absolute muziek staat deze collectie van humoristische, satirische, volkse en niet zelden melancholische miniaturen die ook echt aanvoelen als de orkestraties van liederen met pianobegeleiding die ze zijn. Het opvallendste kenmerk daarbij is het flexibele tempo dat Boulez kiest. De Franse dirigent staat nochtans gekend om zijn strikte, partituurtrouwe uitvoeringen maar liederen als 'Wer hat dies Liedlein erdacht' of 'Des Schildwache Nachtlied' verrassen door hun bewuste, wendbare tempi, waarbij als de tekst daarom vraagt gerust versneld of vertraagd mag worden en over het algemeen met veel vrijheid gespeeld wordt. 

Waar de muziek symfonischer wordt, in 'Revelge' bijvoorbeeld mag het Cleveland Orchestra kortstondig zijn duivels ontbinden en een krachtige en goed gemengde groep koper- en houtblazers tonen. Op zulke momenten steekt de toekomstige componist van negen symfonieën zijn kop op, net zoals de interpretatie van zulke harmonisch complexe passages doet terugdenken aan Boulez' eigen opnames met Cleveland van de derde, vijfde of zesde symfonie. 

Echt grandioos klinkt het eerste deel van de tiende symfonie echter niet. Boulez koos een snel tempo uit voor de altvioolmelodie van het begin, wat meteen een stevige vaart in dit trage 'Adagio' steekt. De spookachtige figuraties in de houtblazers of in de solovioollijnen die de muziek zo levendig houden missen dan weer de frisheid die Simon Rattle of Daniel Harding met feilloos gevoel voor theatraliteit in de muziek kunnen steken. De goede balans binnen de strijkers van het Cleveland Orchestra en een aantal goed hoorbare details in de textuur verhullen niet dat Boulez' kijk op Mahlers tiende - in tegenstelling tot de 'Wunderhorn' liederen - in essentie een intellectuele kijk is, een die zich verre houdt van effecten of kunstgrepen om de muziek toegankelijker te maken. 

In Magdalena Kozena en Christian Gerhaher werden twee erg overtuigende solisten gevonden - wat wie de klassieke muziekwereld volgt niet hoeft te verwonderen. Gerhaher verzorgt een levendige lezing die al het slinkse, het tragikomische en het verhalende in Mahlers muziek houdt. 'Des Antonius von Padua fischpredigt' illustreert die aanpak perfect en het resulteert in een goed gearticuleerd en meeslepend vertelde parabel over de heilige die zijn kerk leeg terugvindt en dan maar gaat prediken tegen de dieren die hij in de rivier terugvindt. 

Kozena neemt veelal de meer lyrische liederen voor haar rekening. Dat werkt bijzonder goed, in de zachtmoedige atmosfeer van 'Wer hat das Liedlein erdacht' of in de ijle aanpak van het langzame 'Wo die schöne Trompeten blasen'. Nadeel is dat bijvoorbeeld 'Lob des hohen Verstandes' minder satirisch klinkt en meer zangerig, al doen de ezelimitaties het in dat lied, dat over kunst en dilettantisme gaat het nooit slecht!

 Philippe Herreweghe nam met het Orchestre des Champs-Elysées ook al Mahlers (volledige) 'Des Knaben Wunderhorn' op en die kamermuzikale versie blijft een ijkpunt, een interpretatie die Mahlers muziek transparant en gedetailleerd doet klinken. Wie een meer symfonisch gedachte uitvoering wil, met de malse klank van een orkest dat op moderne instrumenten speelt, kan zich niet mispakken aan deze trouwe en meeslepend muzikale live-opname. 

Meer over Gustav Mahler


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.