De titel 'Garage' kan gerust als een label voor de cd gezien worden: dit is freejazz met de (botte) intensiteit van (garage)rock en deze mengeling van het brutaal-vrije en het aanstekelijk-populaire wordt niet enkel gegenereerd door het repertoire dat gedeeltelijk uit rocksongs bestaat. De verwoestende kracht die met name saxofonist Mats Gustafsson hier ontwikkelt, wordt vaak heel aannemelijk geserveerd. De knock-out meppende vuist is hierbij verraderlijk toegankelijk en zelfs populair verpakt.
Rockiffs en –thema's worden gespeeld, of zoals in 'Aluminum', een cover van The White Stripes, door Gustafsson gejankt. In Noman Howards 'Haunted' sleept Gustafsson het thema zelfs haast bij de haren door de track, waarbij het lijkt te gaan zweven op de vrijere drumpartij en zo een soort free-gospel ontstaat. Onder het stevig doortrekken van de saxofonist zorgen bassist Ingebrigt Häker Flaten en drummer Paal Nilssen-Love voor respectievelijk de basisriff en een vaak duidelijke groove, waardoor het geheel, hoe vrij ook, gemakkelijk verteerbaar blijft. Zeker 'Have Love Will Travel' van de sixties-rockers Sonics moet een standaard rockpubliek kunnen aanspreken door de niet te stoppen bas- en drumdrive en het duidelijke thema dat deze track domineert.
Op andere momenten gooit The Thing (eerder) andere kaarten op tafel, waarbij dient te worden gezegd dat verfijning niet Gustafssons sterkste kant is. Zijn keuze voor lage saxen (tenor en bariton) maken het geluid droog en grof en naast het reeds vernoemde slepen en janken kan hij ook brullen als een leeuw. En meer dan eens lijkt zijn toon in twee te splijten onder zijn kracht, waardoor een prangende tweestemmigheid ontstaat. Wie hierbij graag de link wil leggen met saxlegende John Coltrane moet echter weten dat Gustafsson geen hemelbestormer is: in tegenstelling tot de Amerikaan neemt de Zweed zelden een aanlopen alvorens zijn sloopwerk te verrichten. Van opbouw is soms weinig sprake: Gustafsson gaat duidelijk voor de sound, het verpletterende. Opwinding en spektakel zijn zo gegarandeerd, zeker wanneer de saxofonist zichzelf al schreeuwend gaat onderbreken.
De meest tot de verbeelding sprekende nummers op deze cd zitten in deze wat zwaarder op de hand zijnde sector. 'Eine Kleine Marschmusik' van collega-freejazzcoryfee Peter Brötzmann mag dan ook vertrekken vanuit een duidelijk thema, dat het hierbij gaat om een stotterende mars die door de sax duchtig afgerammeld wordt, maakt het stuk beduidend uitdagender. Hier komt het duidelijkst de link tussen Gustafsson en de muziek van Albert Ayler tot uiting: compromisloze freejazz die niet vies is van een paar populaire en haast vulgaire trekjes. Het verst gaat het trio echter in de meer dan 11 minuten durende titeltrack. Van meet af aan is de confrontatie frontaal: alle drie vliegen ze er totaal vrij in, maar het nummers is duidelijker in verschillende delen gesplitst en ook de saxofoonexploten van Gustafsson hebben hier net iets meer structuur. Dat dit niet gepaard gaat met een verlies aan energie laat horen welke gigantische power er hier verrassend goed gekanaliseerd wordt.
Dit is de muziek waar goedbedoelende moeders hun dochters voor waarschuwen. Een hopeloze poging echter, want het geluid van het trio The Thing is onweerstaanbaar.
Meer over The Thing
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
