Op deze cd staan twee bekende en grote vioolconcerti uit de Russische twintigste eeuw. Het eerste vioolconcerto van Shostakovich werd dertig jaar na dat van Prokofiev geschreven en bewoont een totaal verschillende wereld, muzikaal gesproken. Misschien net daarom vullen beide werken elkaar zo perfect aan. De Koreaans-Amerikaanse Sarah Chang vertolkt beide concerti, samen met de Berliner Philharmoniker onder leiding van Simon Rattle.
Prokofievs concerto werd geschreven in 1917 en is een van de eerste voluit lyrische werken van een componist die tot dan toe vooral bekend was voor zijn modernistische dissonantie en muzikale sarcasme. De feeërieke harmonieën en zachte klankkleuren getuigen van Prokofievs grote gevoel voor lyriek. Het magische begin van het concerto, met zijn delicate timbres van viool, klarinet, fluit en harp is erg bekend. Een kort en levendig intermezzo scheidt twee langere en breed uitgesponnen hoekdelen.
Shostakovich bewonderde Prokofievs eerste vioolsonate zo zeer dat hij zich op de structuur ervan baseerde voor zijn eigen eerste vioolconcerto uit 1948. Het werd geschreven op een moment waarop Shostakovich hevig onder vuur kwam te liggen van het Sovjetregime en enkele jaren lang bijna niets anders dan filmmuziek durfde schrijven. Het werk bleef dan ook tot na Stalins dood onuitgegeven. Twee klagende, ernstige delen, (het eerste en derde), worden afgewisseld met korte, hevige en sardonische snelle tussendeeltjes, waarin de solist ruimschoots de kans krijgt uit te pakken met allerlei virtuoze acrobatie.
Beide werken worden op een enthousiaste en overtuigende manier gebracht. Zowel solist als orkest voelen zich bijzonder goed thuis in dit soort muziek. Het contrast dat Sarah Chang kan maken qua articulatie, klank, dynamiek en frasering is verbluffend. Zij klinkt zoet en hemels in Prokofievs gezongen melodieën of de loepzuivere flageoletten in Shostakovich' cadens. De scherzi uit beide concerti klinken daarentegen ongelooflijk energiek en wild, met een ruwe klank en zware boogstreken die klinken alsof ze zo dicht mogelijk tegen de brug aan gestreken zijn. Opgewonden passages krijgen een snelle, brede vibrato mee, terwijl ijle dingen bijna als barokmuziek gespeeld worden. Weinig solisten gaan op zo een gevarieerde en intelligente manier met vibrato om als Sarah Chang. Bovendien klinken snelle loopjes en virtuoze hoogstandjes duivels moeilijk maar tegelijkertijd enorm vlot.
Simon Rattle volgt Chang in elke fijne nuance, of wat is men anders gewoon... De finale van Shostakovich' concerto klinkt als een explosie van opgekropte energie, terwijl de introductie van het derde deel met de waardigheid van een trage processie voorbij trekt. Prokofievs concerto wordt soms zo fragiel en transparant gespeeld dat het qua interpretatie wat weg heeft van Debussy. Rattle speelt graag met effecten en dat verklaart meteen ook waarom het walsritme in het derde deel van dit concerto opeens zo charmant en Weens klinkt. Bovendien bezit het tweede deel een energie die nooit aflaat, maar de muziek onstuitbaar naar zijn einde drijft.
Dit is een schitterende cd. Wie goede uitvoeringen van Shostakovich' of Prokofievs vioolconcerti zoekt, zal moeilijk beters vinden dan dit.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
