Het jaarlijks terugkerende Festival d'Aix-en-Provence krijgt elke zomer opnieuw grote namen over de vloer, hetzij voor concertant repertoire, hetzij voor opera's. In 2008 liet de artistieke leiding een productie van de Berlijnse staatsopera Unter der Linden aanrukken, met René Jacobs aan het hoofd van de Akademie für Alte Musik Berlin (dikwijls afgekort tot Akamus) in een oratorium van George Frideric Händel: 'Belshazzar'. Jacobs, die allicht bestempeld mag worden als de belangrijkste dirigent op internationaal niveau voor wat Barokmuziek betreft, trommelde tevens het RIAS Kammerchor op, net als Akamus behorend tot de beste ensembles van Europa. Uiteraard trok een dergelijke tandem schitterende zangers aan, met de rijzende ster Benjun Mehta op kop. De regie werd toevertrouwd aan Christof Nel, die misschien wel de moeilijkste taak wachtte. Een oratorium in een beklijvende visuele vorm gieten ligt immers niet voor de hand en deze dubbele dvd overtuigt niet helemaal vanwege de statige regie.
Dat René Jacobs zich meteen enthousiast betoonde voor enscenering van het bijna drie uur durende oratorium, is geen verrassing: het oratorium leent zich perfect tot Barokke dramatisering en puur muzikaal overstijgt de dirigent moeiteloos de soms merkbare stramheid van het oratorium als genre. Deze 'Belshazzar' drijft de innerlijke kleuren helemaal op de spits en met zijn warme, maar tegelijk melancholische klank is Akamus de ideale formatie voor deze muziek. Hoewel het RIAS Kammerchor geen specialisatie heeft in oude muziek, geldt voor hen precies hetzelfde: de zangers laten prahtige schakeringen horen en halen het onderste uit de kan. Zoals zo dikwijls klinkt Akamus onder Jacobs overigens buitengewoon veerkrachtig, hoewel de basso continuo wat dat betreft hier en daar uit de toon valt. Deze is soms te scherp en bepaalde recitatieven worden zo wat te pronkerig uitgewerkt, wat in het nadeel van de solisten uitvalt.
De plot van 'Belshazzar' focust op een koning met dezelfde naam, die door blasfemisch handelen uiteindelijk het onderspit moet delven tegen Cyrus, die de Joden bevrijdt uit hun Babylonische onderdrukking. Librettist Charles Jennens' spreidde dit Oud Testamentische verhaal uit over bijna drie uur oratorium, in een intrigerend Engels dat magisch aandoet zonder er minder concreet om te worden. Tenor Kenneth Tarver vertolkt de titelrol vooral fysiek overtuigend, terwijl Händel-specialiste Rosemary Joshua vocaal verbluft als Nitocris, Belshazzars moeder. Contra-tenor Bejun Mehta brengt de held Cyrus nogal zwaarwichtig tot leven, op de gepaste momenten weliswaar terugschakelend naar een ontroerende piëteit. De twee resterende kleine rollen zijn voor rekening van Kristina Hammerström (als profeet Daniel) en Neal Davies (Gobrias), allebei uitstekend vertolkt. Zowel de solisten als de zangers van het RIAS Kammerchor bewijzen zich overigens als dankbare acteurs, die al hun lichamelijkheid in de strijd werpen om het oratorium een dramatisch aanschijn te geven.
Ondanks Händels genie moet de bijna drie uur oratorium goed visueel ondersteund worden, wil men ook de niet-Barokliefhebbers wakker houden. De inmiddels bijna zeventig jaar oude Duitser Christof Nel doet wat dat betreft echter niet extreem veel moeite. Hij wilde 'Belshazzar' vormgeven vanuit een intimiteit die strookt met het muzikale opzet, maar iets meer dynamiek had geen kwaad gekund. De scène baadt quasi uitsluitend in een zwaarmoedig donker licht en Jacobs spel met contrasten wordt minder beklijvend door deze aanpak waarvan in de eerste plaats de grote uniformiteit opvalt. Puur scènisch houdt Nel 'Belshazzar' ook bewust mak en de kostuums zijn weinig sprekend. Hoewel de regie enkele mooi uitgewerkte cellen met elkaar verbindt, krijgen de afzonderlijke scènes geen extra betekenis in de context van het grotere geheel.
Visueel is 'Belshazzar' dus iets te weinig onderhoudend, maar de muzikale prestatie van Jacobs, Akamus en RIAS Kammerchor maken dat ruimschoots goed. Uitstekende solisten en een over het geheel gesproken dramatische lezing tonen bovendien dat deze obscure Händel zeker zijn waarde heeft. Al bij al een dvd die aanbeveling verdient, onontbeerlijk zelfs voor Barokminnaars.
