Bach Academie 2011

Met een jaarlijks terugkerend festival rond Bach wil Concertgebouw Brugge een internationale sterkhouder zijn van kwalitatief hoogstaande concerten, lezingen en tentoonstellingen rond de grote barokmeester. Met gerenommeerde ensembles en solisten uit de vier windstreken en een gouden kern van eigen bodem bestaande uit Bach-specialist Philippe Herreweghe en zijn Collegium Vocale Gent is een glansrijke nieuwe editie van de Bach Academie Brugge quasi verzekerd.

Het festival gaat kleinschalig van start op donderdag 20 januari met een lecture-performance over de praktijk van de becijferde bas. Waar dit een interessante opstap is voor melomanen die zich theoretisch willen verdiepen, kan het grote publiek zijn hart ophalen aan het openingsconcert de volgende dag waarin Herreweghe en zijn Collegium Vocale Gent drie cantates gewijd aan Nieuwjaar en Driekoningen zullen vertolken.

Om de cirkel op het einde van een goed gevuld weekend rond te maken zullen dezelfde uitvoerders het slotconcert verzorgen, waar opnieuw cantates zullen klinken, deze keer afgewisseld met Bachs subtiele motetkunst. Deze gelaagde composities waarin gevoel en ratio in perfect evenwicht met elkaar zijn, behoren zonder twijfel tot Bachs geniaalste werken. In de handen van Philippe Herreweghe en zijn musici krijgt deze muziek bovendien een indringendheid die niemand onberoerd kan laten. Getuige daarvan het feit dat de talrijke opnames die hij door de jaren heen van de cantates gemaakt heeft zo goed als alle belangrijke muziekprijzen gewonnen hebben en gelden als de absolute referentie.

Deze vaste waarden, zowel qua uitvoerders als qua muziek, vormen zonder twijfel het zwaartepunt van de Bach Academie 2011. Hier rond vinden echter verfrissende concerten en verschillende lezingen plaats. Qua lezingen wordt in een rode draad voorzien door de concertinleidingen van oude muziek-specialist Ignace Bossuyt. Ook de twee interessante uitstappen op zaterdag- en zondagvoormiddag met notoire barokspecialisten van eigen bodem Marcel Ponseele en Roel Dieltiens springen in het oog.

Wat de concerten betreft, wordt er op een retro- en antegrade manier gekeken naar Bach: waar komt zijn stijl vandaan, wie werd er later door beïnvloed? Zo horen we de Capilla Flamenca vroege polyfonie brengen, maar evengoed speelt Alexander Melnikov een selectie uit Dmitri Sjostakovitsj 'Preludes en fuga's opus 87', een werk dat natuurlijk gebaseerd is op Bachs 'Wohltemperierte Klavier'. Met de Rus Melnikov is een van de grootste pianisten van dit moment te gast in Brugge. Naast een fenomenale nieuwe opname van de genoemde cyclus van Sjostakovitsj en een heel verdienstelijk debuut met muziek van Scriabin, sprong deze nog relatief jonge pianist vooral in het oog als onvolprezen begeleider van Isabelle Faust in muziek van Beethoven, Schubert en Brahms.

Een Bachfestival mag graag in de breedte de wortels en invloed van de meester nagaan, zeker als het via grote artiesten als Melnikov of de Capilla Flamenca gebeurt. Er moet echter ook in de diepte een focus op Bachs veelzijdigheid gericht blijven en hierin voorziet de Bach Academie 2011 door twee instrumentale meesterwerken te belichten: 'Die Kunst der Fuge' en de de 'Goldbergvariaties'. Het eerste, soms geleerd aandoende werk met zijn stijgende graad van contrapuntische complexiteit wordt door zowel het Edding kwartet als door Il Suonar Parlante (draaiende rond de broers Ghielmi) belicht en de verschillende bezetting en aanpak zal naar een nieuwsgierig publiek toe zeker zijn vruchten afwerpen.

Het andere monumentale instrumentale werk, de magistraal geconstrueerde cyclus van dertig variaties op een thema, wordt op klavecimbel vertolkt door een van de grootste muzikanten van dit moment: Andreas Staier. Deze klavierpoëet is al zijn hele leven bezig met het authentiek instrumentarium en blinkt niet alleen uit in barokmuziek, maar evengoed in Mozartsonates of pianomuziek van Schubert. Ook als liedbegeleider van Christoph Prégardien is zijn verdienste enorm, waarbij de fortepianospeler telkens getuigt van de meest verfijnde fantasie. Opmerkelijk genoeg nam Andreas Staier recent nog de Goldbergvariaties op met een speciaal instrument dat de gangbare klavecimbels qua kleurschakeringen en klankmogelijkheden ver overtreft. Neem daarbij Staiers onvolprezen zin voor detail, structuur en inlevingsvermogen en je krijgt een niet te missen recital.

Naast de hierin vooropgestelde krachtlijnen die het beste doen beloven, zal er nog een gemoedelijke festivalsfeer bijkomen, versterkt door de prachtige locatie die Brugge te allen tijde blijft. Bach Academie 2011 heeft de topnamen en de muziekprogrammatie in huis om er een fantastisch festivalweekend van te maken.