BBC Legends eert dirigent Leopold Stokowski met twee symfonieën van componisten die Stokowski persoonlijk gekend heeft. Op deze cd staan de bekende vijfde symfonie van Dmitri Shostakovich en de achtste van Ralph Vaughan-Williams.
Het is duidelijk te horen dat beide opnames uit de jaren zestig dateren, uit een tijd wanneer digitale opnametechnieken nog niet bestonden. In de twee symfonieën zijn achtergrondgeluiden niet weggeknipt en op stille passages hoort de luisteraar goed hoe het publiek kucht, muzikanten met hun stoelen over de grond schuren, mensen zachtjes fluisteren... In het eerste deel van de vijfde symfonie valt er opeens, met daverend lawaai, een stuk slagwerk op de grond. Tegenwoordig wordt zoiets weggeknipt maar op deze opname is elk geluidje goed te horen. Dat niet wil zeggen dat de twee symfonieën niet goed gespeeld zijn, integendeel: het London Symphony Orchestra, dat de Shostakovich voor zijn rekening neemt, speelt met veel overtuiging en slaagt erin sommige passages echt adembenemend te maken, zoals bijvoorbeeld het uiterst innige derde deel. De soloblazers spelen meeslepend en nagenoeg perfect. Grootste minpunt in deze Shostakovich is dat het tempo wat teveel schommelt. Het is, op sommige momenten, zelfs net alsof Stokowski zijn orkest nauwelijks in de hand heeft. Zo is het bijna lachwekkend om de paukenist in het laatste deel te horen inzetten in een tempo dat bijna de helft hoger ligt dan dat van de rest van het orkest! En het eerste deel, dat door een geleidelijke versnelling opbouwt tot een grote climax halverwege het stuk, is ook niet altijd evenwichtig gebracht, met grote tempoverschuivingen die soms wat storend werken.
De symfonie van Vaughan-Williams is een eerder klassieke symfonie: hij bestaat uit vier delen, met een groots openingsdeel en een traag en lyrisch derde deel. Deze symfonie is in een klassieke twintigste-eeuwse stijl geschreven: groots, Engels en keizerlijk. Vaughan-Williams verlaat de tonaliteit nauwelijks maar schrijft vlotte, niet al te complexe muziek. Af en toe kan de luisteraar kleine foutjes van het orkest ontdekken maar dat is hier net de charme van een live-opname. Stokowski speelt niet echt met grote contrasten maar slaagt erin een warme, diepe orkestklank te creëren, vooral in het derde deel. Toch is de achtste symfonie van Vaughan-Williams een spektakelwerk bij uitstek, inventief georkestreerd met massa's slagwerk. Het openingsdeel bijvoorbeeld bevat een weelde aan contrasterende gedachten en orkestrale effecten. De trage cavatina, het derde deel, is een mooi en lyrisch (maar niet bijzonder origineel) intermezzo en vormt de aanloop tot een korte, kleurrijke toccata als finale.
Deze cd is iets voor verzamelaars: lang niet slecht, maar door de vele ongelukjes eerder een curiosum dan een hoogstaande opname. Wie op zoek is naar een echt goede Shostakovich zoekt dan beter zijn heil bij Valeri Gergiev.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
