Woody!

Terwijl de regen besloot om aan het begin van de tweede dag nog eens van zich te laten horen, had een kleine 200 mensen zich toch al verzameld om het eerste concert van de dag bij te wonen: Woody! Jan De Smet, Arne Van Dongen, Geert Waegeman, Peter Van Eyck en Stoy Soffelen stonden garant voor een uur plezier voor de jongste bezoekers van het festival. Jazz Middelheim haastte zich in hun promotiemateriaal om zich te verantwoorden voor deze keuze. Liedjes van folklegende Woody Guthrie op een jazzfestival? Zou Middelheim dan ook al de kant van het eclectische North Sea Jazzfestival opgaan? Nee, zo verklaarde JM. Aan het begin van de jaren zestig was het namelijk heel normaal dat jazz, blues en folk op één festival geprogrammeerd werden. Woody! is dus geen knieval, maar een terugkeer naar de oorspronkelijke festivals. Zoveel terughoudendheid is bijna aandoenlijk. Wie heeft deze uitleg immers nodig om het een goed idee te vinden dat een dag vol serieuze en voor kinderen vaak uitputtende muziek, begonnen wordt met een uurtje vermaak voor een nieuwe generatie muziekliefhebbers? Dat de organisatie daartoe Jan De Smet en consorten heeft uitgenodigd, verdient alleen maar lof. De vertaalde liedjes van Woody Guthrie vormen namelijk een prima tegengif tegen kindercommercie als K3. Kortom: een plezierig en leerzaam uurtje vol goede muziek en grappige grollen. De kinderen vermaakten zich prima, de ouders stiekem ook.

Woody! (foto: Jan Landau)
Woody! (foto: Jan Landau)

Around the Drummer

Het was vervolgens Teun Verbruggen die de eer kreeg om het 'volwassenenprogramma' te openen. De organisatie van Jazz Middelheim had aan hem gevraagd om een programma samen te stellen, waarin hij zijn veelzijdigheid als drummer kon laten horen. Verbruggen kwam met een show getiteld 'Around the Drummer', waarin hij het publiek drie trio's voorschotelde, steeds met zichzelf in de rol van... drummer. Het Jef Neve Trio opende de set. Neve blijft duidelijk trouw aan de rijke trio-traditie, maar slaagt er wel in er zijn eigen versie van te geven. Zo lyrisch als zijn spel met momenten kan zijn, zo vol en massaal is het even later. Zoals vaak is Bill Evans in dit soort bezettingen nooit ver weg, maar in de spanningsopbouw van de nummers lijkt Neve meer op een pianist als Brad Mehldau: zware, volle akkoorden leiden de luisteraar naar de energieke climaxen, waarna de serene rust weer in acht wordt genomen. Halverwege het derde nummer verscheen ineens Gulli Gudmondsson op het podium. Rustig plaatste hij zich naast Piet Verbist en begon een conversatie met deze bassist van het Jef Neve Trio. Speels daagden de twee bassisten elkaar uit. Dit vraag en antwoordspelletje doofde langzaam uit en liep naadloos over in een rustig tempo waarop het VVG Trio, inmiddels gecompleteerd door saxofonist Bruno Vansina, zijn set begon. De nadruk lag nu meer op het ritme. Swingende en hypnotiserende strofen werden afgewisseld met de frisse, maar hortende klanken uit Vansina's sopraansax. De lyriek verdween langzaam uit het klankbeeld en de referenties verschoven steeds nadrukkelijker van de melancholische muziek van Evans en Mehldau naar de nog steeds dromerige, maar van dwingende structuren ontdane 'Electric Miles'.

Teun Verbruggen (foto: Jan Landau)
Teun Verbruggen (foto: Jan Landau)

Toen Jozef Dumoulin eenmaal plaats had genomen achter zijn met oneindig veel effectpedaaltjes versierde Fender Rhodes en Vansina en Gudmondsson langzaam plaats maakten voor duizendpoot Mauro Pawlowski was de transformatie compleet. Zwevende, vertraagde, ingehouden, echoënde en stotterende klanken vulden nu de concerttent. Dumoulins Fender Rhodes werd permanent vervormd zodat het instrument met de ogen dicht moeilijk te identificeren was. Ook Mauro's gitaar was aangesloten op meer dan één effectapparaatje. Het resultaat was een moeilijk vatbare geluidswolken die slechts bij elkaar werden gehouden door het knappe drumwerk van Teun Verbruggen. Dit derde trio – Othin Spake – is de jongste groep van Verbruggen en is nog wat wisselvallig. De eerste opname (deze maand nog te beluisteren op deze site) is bijvoorbeeld een stuk sterker dan dit optreden. Maar Verbruggens missie is geslaagd. In drie stappen heeft hij laten zien wat hij kan. Van melancholie tot gefreakte elektronica: Verbruggen is uw man.

DJ Grazzhoppa's DJ Big Band vs. Aka Moon

En dan het optreden waar menigeen op zat te wachten en vele anderen niet bepaald naar uitkeken: DJ Grazzhoppa's DJ Big Band. Het idee is geweldig en de omschrijving staat als een huis: 12 dj's op één podium die samen de grenzen van de jazz willen verleggen: een affiche dat op zijn minst de aandacht trekt. Voor de gelegenheid had Grazzhoppa de hulp ingeschakeld van Aka Moon, een samenwerking die wonderwel slaagde. Het was een fascinerend gezicht om 12 stoere jongens die vervaarlijk met platen in de weer waren te zien samenspelen met het degelijke Aka Moon. Aanvankelijk wisselden de dj's en de instrumentalisten elkaar nog voornamelijk af, maar gaandeweg groeide de interactie. Solo's werden beantwoord door virtuoos scratchwerk van Grazzhoppa zelf en er ontstond zelfs een gesprek tussen een basgroove van een plaat en de 'levende' bassist. Een beetje elementair, dat wel, want het blijft moeilijk variëren op vinyl. Het publiek was echter behoorlijk onder de indruk.

DJ Grazzhoppa's DJ Big Band vs. Aka Moon (foto: Jan Landau)
DJ Grazzhoppa's DJ Big Band vs. Aka Moon (foto: Jan Landau)

De laatste noten hadden nog niet geklonken of de staande ovatie was een feit. Ergens sprak zelfs iemand over een historische dag, maar dat is misschien wat te veel eer. Het concept neemt hier namelijk de overhand. Het is voornamelijk de gedachte aan 12 dj's in één band die het ontzag voor de prestatie gestalte geeft en ongelukkigerwijs de verwarrende opvatting doet postvatten dat we hier te maken hebben met muzikale vernieuwing. Doe je ogen dicht (of ga naast de tent staan) en het is lang niet meer zo indrukwekkend. De grootste elektronische avonturen stammen reeds uit de jaren zestig en jaren zeventig en zijn in hun vaart gestuit in de jaren tachtig (uiteraard met dank aan de synthesizer). Op dat vlak voegt ook Grazzhoppa weinig toe en de muziek op zich wordt er alleen maar simpeler op. Het samenspel met Aka Moon heeft bijvoorbeeld tot gevolg dat deze groep heel wat aan complexiteit moet inleveren om het experiment te doen slagen. Resultaat: doorzichtige muziek die op een ingenieuze manier tot stand komt. Maar kom, laat ons vrolijk zijn. Het optreden kende een aantal opzwepende en spannende momenten en het publiek sloot het experiment in de armen. Wat wil een mens nog meer.

Bedrock (foto: Jan Landau)
Bedrock (foto: Jan Landau)

Bedrock

Het laatste optreden werd verzorgd door Uri Caines 'plugged' band Bedrock. De Amerikaanse veelvraat bracht bassist Tim Lefebvre en drummer Zach Danziger mee voor een set vol funk, soul en rock. Het trio verkende vele stijlen en bracht alles haast op hetzelfde razende tempo en overdonderende volume. Caine en Danziger waren bovendien nog uitgerust met een laptop, waaruit af en toe op de achtergrond wat samples klonken. De meeste toeters en bellen kwamen echter van lolbroek Lefebvre die zich prima vermaakte met een iPod vol citaten en een op een echoapparaat aangesloten microfoontje. Naar de pregnantie en de noodzaak van deze toevoeging viel een beetje te raden, al past het natuurlijk perfect in de kraam van de postmodernist Uri Caine. De vrijwel onverstaanbare quotes uit de iPod zijn immers expliciete varianten van de muzikale verwijzingen waarmee Caines muziek vol zit. Het was al met al een indrukwekkende mix van funky elektrojazz in de trant van Miles Davis' 'On the Corner', overdonderende funkrock en soulvolle gospel. Het laatste genre kreeg extra kracht door het optreden van zangeres Barbara Walker die met haar indrukwekkende stem de handen van het publiek op elkaar kreeg.

Dit betekende het einde van de activiteiten in Park Den Brandt, maar voor de volhouders was er nog een jamsessie in deSingel. Marc Moulin begeleidde de echte nachtbrakers tot vroeg op de zaterdagochtend.

Meer over Jazz Middelheim 2005 - Dag 2


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.