Het samengaan van jazz en oude muziek heeft iets van een gedwongen huwelijk. In de meeste gevallen is er geen sprake van liefde tussen de partners maar gaat het om een kunstmatige verhouding die enkel is gericht op het uiterlijke en het oppervlakkige. Met ‘Consort in Motion’ uit 2011, bewees Samuel Blaser dat het ook anders kan. De Zwitserse trombonist confronteerde op die plaat werken van Monteverdi, Frescobaldi en Marini met een vrij jazzidioom, wat even verrassende als frisse resultaten opleverde. Opvolger ‘A Mirror to Machaut’ is een verdere en meer diepgaande verkenning van die formule.
Inspiratie voor deze tweede Consort in Motion-plaat vond Blaser in het oeuvre van de Middeleeuwse dichter en componist Guillaume de Machaut (geb. rond 1300), een centraal figuur van de Ars Nova die met zijn ‘Messe de Nostre Dame’ verantwoordelijk was voor de eerste complete mis in muziekvorm. Op ‘A Mirror to Machaut’ is echter vooral de seculiere muziek van de Franse componist te horen, zoals de mooie ballades ‘Dame, se vous m'estes lointeinne’ en ‘De fortune me doy pleindre et loer’, en het klaaglied ‘Tels rit au main qui au soir pleure’, dat werd voorzien van een aangrijpend arrangement.
Blaser bewerkte de stukken van de Machaut op heel diverse manieren. Dat is niet alleen duidelijk te horen maar staat ook te lezen in de liner notes, waar de Zwitser duiding geeft bij elke track. Soms nam hij hele structuren over (zoals melodie en ritme), dan weer gebruikte hij een enkel element. Dat leidt tot een heel gevarieerd repertoire - met ook enkele eigen composities – en een onwaarschijnlijke inhoudelijke rijkdom. Alleen al in de mysterieuze openingsminuten van ‘Introït’, met de tweestemmige melodie van trombone en klarinet, en de individuele bijdragen van ‘Hymn’ gebeurt meer dan men in één aandachtige luisterbeurt kan vatten.
Van de uitvoerders die Blaser twee jaar geleden bijstonden, blijft enkel toetsenist Russ Lossing over. De in 2011 overleden drummer Paul Motian werd vervangen door Gerry Hemingway en bassist Thomas Morgan maakte plaats voor ervaren rot Drew Gress. Met Joachim Badenhorst werd nog een extra stem aan het geheel toegevoegd en dat blijkt een geweldige zet. Zijn bijdragen hebben niet alleen een impact op het totaalgeluid, maar vormen op elk vlak een grote meerwaarde. De jonge Belg onderscheidt zich meer dan eens met lyrisch sax- en klarinetspel, gecombineerd met een flinke dosis expressiviteit en tal van technische hoogstandjes.
Het gebruik van Wurlitzer en Fender Rhodes, naast de gewone piano, is nieuw in vergelijking met de vorige plaat. Lossing gaat in ‘Color’ zelfs heel expliciet de elektrische toer op en roept door het gebruik van een wahwah-effect herinneringen op aan Miles Davis’ ‘Bitches Brew’. Nog zo’n buitenbeentje is het eerder genoemde ‘Dame, se vous m'estes lointeinne’, waarvan de oorspronkelijke melodie werd behouden. Het samengaan van en de onderlinge balans tussen trombone, tenorsax, piano en bas zorgt in deze korte track voor een zinderend hoogtepunt, weliswaar met dank aan een uitbundig kletsende Hemingway.
De kwaliteit van de muziek en het unieke geluid van dit ensemble worden onderstreept door een uitmuntende productie, met dank aan Benoît Delbecq. Het is de kers op de taart van een fantastisch album, dat als lichtend voorbeeld mag dienen in het vertalen van oude muziek naar een hedendaags idioom.
