Nathalie Loriers Chemins Croisés
De naam van Loriers Chemins Croisés-project waarmee ze de derde Jazz Middelheimdag op Park Den Brandt opende, maakte de ambities van de groep van meet af aan duidelijk. Het uitgangspunt Loriers' kwintet was de combinatie van een klassiek jazztrio met de ud van Karim Baggali – die de plaats van Yadh Elyes innam – en de Italiaanse rietblazer Gianluigi Trovesi. Een waar cultureel kruispunt van oost en west. Zoals ze zelf in één van de toelichtende bindteksten aangaf, bleef haar muziek echter hoofdzakelijk jazz, zij het van het sensuele soort. Loriers' composities waren uitgesponnen melodische en hoewel ze niet zo catchy waren dat ze meteen bleven hangen, gaven ze het optreden wel een uiterst lyrisch karakter. Door Loriers' speelstijl waarbij akkoorden belangrijker leken dan virtuoze uithalen, werd de set bij momenten ook introvert: imponeren of effectbejag waren het ensemble duidelijk vreemd.

Nathalie Loriers & Gianluigi Trovesi (foto: Jan Landau)
Nathalie Loriers & Gianluigi Trovesi (foto: Jan Landau)

De integriteit van het concert werd bij momenten echter ook de zwakkere kant. Alleen bij Trovesi's goed opbouwende en zelfs uitdagende solo's schoot de ritmesectie even door, waardoor de spanning werd opgevoerd. Op andere momenten daarentegen dreigde de muziek voort te kabbelen. Want hoewel Baggali (ook improviserend) heel zuiver te werk ging, toonde hij niet de virtuositeit die welkom was geweest om een zacht en delicaat instrument als de ud de nodige punch te geven. Wat in een setting als Chemins Croisés een duidelijke meerwaarde had kunnen bieden.

Erwin Vann Group

Net als de vrijdag van Jazz Middelheim was zaterdag een dag met twee Belgische projecten op de affiche. Na Loriers maakte de groep van Erwin Vann het Belgische tweeluik compleet. Met een duidelijke klemtoon op het elektronische werd de sfeer van Chemins Croisés hier helemaal omgegooid, maar misschien niet ver genoeg om sterk voor de dag te komen. De sterke melodieën van Loriers waren in geen velden meer te bespeuren, maar helaas kwam er weinig voor in de plaats buiten elektronische effecten. Vann op elektronisch gemanipuleerde sax, Dumoulin op keyboards, Michel Hatzigeorgiou op basgitaar, en Dré Pallemaerts op drum en aan de knoppen leverden een soundscapeset af die zeker in het eerste deel bijzonder weinig om het lijf had. Van enig samenspel was zelden sprake. Steeds was één van de groepsleden met iets bezig, waarbij de anderen zich koest hielden of een weinig betekenend achtergrondje leverden, zodat de spanningsmeter steevast op nul bleef staan.

Erwin Vann Group (foto: Jan Landau)
Erwin Vann Group (foto: Jan Landau)

Deze constante vibe was geen teken van intrinsieke onkunde – wat met muzikanten als deze vier ook onwaarschijnlijk was – maar zoals Vann zelf aankondigde een bewuste keuze. Muzikaal boeiend was het echter niet, al kreeg het geluid na het eerste deel wat meer reliëf. Wanneer er meerdere muzikanten tegelijkertijd een echte bijdrage leverden, daagde af en toe de psychedelische sfeer van Miles Davis' 'Bitches Brew' op. Anderzijds zorgde Dré Pallemaerts' elektronica voor vervormingen van voornamelijk de Fender van Dumoulin en voor enkele grofkorrelige beats. Door die eerst onregelmatig te houden, werd het al te gladde vermeden. Wanneer Pallemaerts er naar het einde dan toch een vast patroon in aanbracht, waren Hatzigeorgiou en Dumoulin weerbarstig genoeg die beat niet te volgen, waardoor er verschillende tijdlagen boven elkaar gingen draaien. Het klanklandschap werd op die momenten iets gevarieerder, maar nog steeds geen onvergetelijk vergezicht.

Toots Thielemans Quartet

Afsluiter van de middelste Middelheimdag was Toots Thielemans in een tent die voor de eerste keer van deze editie zo goed als vol zat. In tegenstelling tot twee dagen ervoor trad Thielemans nu aan met zijn eigen kwartet, hoewel "eigen" hier met een korreltje zout te nemen was. Dit Thielemans-kwartet beleefde immers haar wereldpremière op Jazz Middelheim, want buiten pianist/keyboardspeler Kenny Werner bestond het viertal uit artiesten die nieuw waren in deze bezetting: bassist Scott Colley en drummer Antonio Sanchez. Dat deze twee uit de entourage van Werner kwamen, was tijdens het optreden duidelijk te horen. Zoals het Between a Smile and a Tear programma van donderdagavond (terecht) niet was uitgedraaid op een rondje "Toots & Friends", zo was Thielemans ook niet de grote gangmaker in het combo dat wel naar hem genoemd was. Daarvoor was het onderscheid tussen de melodische en bij momenten eerder bescheiden Thielemans en de gecontroleerde onstuimigheid van voornamelijk Sanchez te groot. Waar tijdens de thema's en de solo's van Thielemans in de ritmesectie alles volgens plan verliep, waren het kleine breaks en ritmische ontregelingen die voor een permanente spanning zorgden wanneer Werner, Colley en Sanchez in trio, duo of solo bezig waren. Zonder te bruuskeren stuurde Sanchez de muziek steevast weg van de veilige swing, waardoor het geheel vaste grond verloor en zachtjes ging drijven als een ijsschots, zij het dan wel honderd procent onder controle. Vooral zijn werk in Chick Corea's 'Window' en Bill Evans' 'Solar' – met een aardig vinnige Thielemans – lieten een stevige indruk na. De klasse van Thielemans' begeleidingstrio zorgde er daarbij voor dat deze ontregelende speelwijze niet de spreekwoordelijke tang op het varken werd in een repertoire dat voornamelijk bestond uit ballads en midtempo nummers van Herbie Hancock, Bill Evans en zelfs een arrangement van een compositie van J.S. Bach.

Toots Thielemans Quartet (foto: Jan Landau)
Toots Thielemans Quartet (foto: Jan Landau)

Wie dacht dat de Thielemans-klassieker 'Bluesette' voor één keer overgeslagen kon worden – al was het maar omdat hij het nummer 48 uur eerder reeds op het festival gespeeld had – moest ervaren dat jazz ook showbiss is. Hoewel ritmisch wat gevarieerd, dook met deze "crowdpleaser" toch even het Rolling Stones-complex op, waarbij een muzikant haast veroordeeld lijkt om zijn hits te brengen. Met de bisnummers 'What a Wonderful World' – in duo met Werners synthesizer tegen een achtergrond van kleine lichtjes in het podiumdoek – en 'All the Things you are' werd het optreden beëindigd met een klein treintje klassiekers. Wie hieruit meent te moeten opmakken dat het een tenenkrommend clichématig concert was, mag gerust zijn: dat stadium heeft Thielemans nog niet bereikt. Hij toonde zich namelijk heel genereus en liet de andere drie alle ruimte om hun eigen kunnen te laten zien, waarmee hij nog eens aantoonde dat hij het spel van geven en nemen nog steeds kan spelen.

Meer over Jazz Middelheim 2005 - Dag 3


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.