De vorige editie ligt alweer negen maanden in het verleden. Hoog tijd dus voor een nieuwe tweedaagse Jazz & Beyond Deluxe in Vooruit waarbij naar goede gewoonte de grenzen van de jazz afgetast, uitgerekt en overschreden worden.

Strakke stijl- en genrebenamingen zijn nooit de sterkste kant van het Gentse kunstencentrum Vooruit geweest. Dat de jazzprogrammatie mee mag genieten van deze ruime blik, valt ook weer af te lezen aan deze editie van Jazz & Beyond Deluxe. Dat het echter ook zonder frivoliteiten of zware zijsprongen mag, laat daarbij niet alleen zien dat het de organistoren menens is, maar ook dat jazz in de min of meer klassieke betekenis van het woord geen gedateerd of duf etiket hoeft te zijn.

De “klassieke” inbreng gedurende de eerste dag van het festival (22 november) komt voor rekening van het Billy Hart Quartet. Nochtans begon de carrière van deze ondertussen ruim zeventigjarige Hart niet in de jazz, maar in de soul. Zo speelde hij samen met Otis Redding, alvorens hij aan de zijde belandde van Wes Montgomery, Herbie Hancock, Stan Getz, McCoy Tyner en Miles Davis.

Billy Hart (foto: Claudia Casanova)
Billy Hart (foto: Claudia Casanova)
De wortels van zijn eigen kwartet liggen in het laatste jaar van de twintigste eeuw, wanneer Hart samenspeelt met pianist Ethan Iverson (The Bad Plus). In 2003 ontstaat met de komst van saxofonist Mark Turner (Fly, Kris Defoort kwartet)  en bassist Ben Street een viertal dat aanvankelijk door het leven gaat als het Ethan Iverson-Mark Turner Quartet. Het is pas na een optreden in Harts thuisstaat New Jersey, waar de ouderdomsdeken van de band het publiek van achter de microfoon inpakt, dat zijn drie jongere collega’s besluiten het kwartet naar de drummer te noemen.

Van het Billy Hart Quartet verschijnt in 2006 een eerste cd ‘Quartet’, zes jaar later gevolgd door ‘All Our Reasons’ op ECM, meteen het album dat de vier in Gent komen voorstellen.

Van een duidelijk andere orde is het Zweeds-Noorse kwintet Atomic van rietblazer Fredrik Ljungkvist, trompettist Magnus Broo, pianist Håvard Wiik, bassist Ingebrigt Håker Flaten en drummer Paal Nilssen-Love. Meer dan tien jaar en evenveel releases lang koppelen de vijf uitgekiende composities aan vrije improvisatie, daarbij niet terugschrikkend voor complexe structuren die details en nuances verenigen met ziedende kracht.

Het kan dan ook niet verbazen dat de verschillende leden van het kwintet ook buiten Atomic van zich laten horen, bij onder andere Side A, The Thing, The Deciders en Angles: soms erg contrasterende bands en formaties waarvan de echo’s geregeld opduiken in de muziek van Atomic.

Joachim Badenhorst
Joachim Badenhorst
Van alle muzikanten van de eerste dag van deze Jazz & Beyond Deluxe is het echter de Belgische Joachim Badenhorst die het verst van het klassieke jazzpad afdwaalt. Deze tussen de VS en Borgerhout pendelende (bas)klarinettist en tenorsaxofonist geldt als een van de meest persoonlijke stemmen in de Belgische geïmproviseerde muziek. Bovendien vertoeft Bandehorst graag in wisselend gezelschap: als lid van het trio van Han Bennink, Tony Malaby`s Novela, Thomas Heberer`s Clarino, in het kwetsbare als geraffineerde geluid van Baloni en Equillibrium of in het half Belgische, half IJslandse Mogil.

Onlangs voegde Badenhorst nog maar eens een nieuwe gedaante toe aan zijn muzikale verschijning. ‘The Jungle He Told Me’ is Bandehorsts eerste soloalbum: geen eenzame bedoening, maar een gevarieerd schijfje vol klare lijnen, klankeffecten en multiphonics. Nu eens zet hij in op louter geluid, dan weer kiest hij voor cirkelende motieven die door kleur en harmonisatie van gedaante veranderen: een subtiel spel van details en muzikale evolutie dat een volwaardige plaats heeft in Badenhorst muzikale universum.

Colin Stetson
Colin Stetson
Nog meer solo-activiteiten zijn er te registreren tijdens de tweede dag van Jazz & Beyond Deluxe op 23 november. Waar Badenhorst het eerder kleinschalig houdt, haalt saxofonist Colin Stetson de zware middelen boven. Niet zozeer technologisch, want net als zijn Belgische collega zweert de in Canada verblijvende muzikant de loops en de overdubs af, zowel op zijn cd’s New History Warfare Vol. 1 & 2’ (verschenen in respectievelijk 2008 en 2011) als live. In plaats daarvan trekt Stetson met minutenlange circular breathing, speciale blaastechnieken en het tegelijkertijd zingen en spelen een klankdecor op dat klinkt als een eenmansbigband. Het ratelen van de kleppen (versterkt door contactmicrofoons) zorgt voor een laag percussie, waarop met louter zingen en blazen melodieën en hele akkoorden gebouwd worden. Zo neemt de muziek van Stetson, ondanks de onorthodoxe creatie ervan en het gebruik van de minder gangbare bassaxofoon, toch een herkenbare gedaante aan.

Bij het brede publiek is Stetson echter vooral bekend als de saxofonist van TV on the Radio, Bon Iver en Arcade Fire (waarin zijn vriendin Sarah Neufeld de vaste violiste is). Ook vaste bezoekers van Vooruit kunnen rekenen op een Aha-erlebnis, want Stetson deed reeds in maart 2010 de Vooruit aan, toen in het kader van het festival Jazz & Sounds.

Nog zo’n muzikant die opnieuw de weg naar Gent gevonden heeft, is de Noorse pianist Christian Wallumrød. Enkele jaren geleden speelde hij als lid van Dans Les Arbres een opmerkelijk concert in de Theaterzaal van Vooruit, waarbij het publiek plaats mocht nemen op het podium, vlakbij de muzikanten. Geen actie ingegeven door een of ander plan om “het eens anders te doen”, maar pure noodzaak, gelet op de verstilde en delicate muziek van het kwartet.

Christian Wallumrød (foto: Urban Willi)
Christian Wallumrød (foto: Urban Willi)
Met zijn eigen Christian Wallumrød Ensemble bewandelt de sterk door de ECM-catalogus beïnvloede Wallumrød een gelijkaardig pad. Met de opmerkelijke kleuren van barokharp, cello, trompet en zowel de klassieke als de Noorse traditionele viool laten zijn composities invloeden horen van Amerikaans minimalisme, folk en klassiek. Het contrast met de soms heel gevulde sound van Stetson zorgt daarbij meteen voor een stevige variatie in het programma.

Dat programma wordt vervolledigd door een optreden van Jazz Plays Europe, een initiatief waarbij zes muzikanten uit evenveel Europese landen (Frankrijk, Polen, Nederland, Slowakije, Duitsland en België) samenkomen om aan een eigen repertoire te werken. In het verleden vaardigde België reeds drummer Lander Gyselinck en pianist Christian Mendoza af. Dit jaar is het de beurt aan saxofonist Nathan Daems om de stem van de Belgische jazz te laten horen in het internationale gezelschap.

Voor Jazz & Beyond Deluxe zijn zowel dag- als combitickets te koop. Meer info is te vinden op de website van Vooruit.

Meer over Jazz & Beyond Deluxe


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.